Είναι η ευτυχία κληρονομική;
Γράφει η Θάλεια Ταγάρα,
Πόσοι άνθρωποι αγωνίζονται για να αποκτήσουν το αγαθό που ονομάζεται
ευτυχία; 3 στους 5 ανθρώπους όταν τους ρωτάς τι θέλουν πιο πολύ στη ζωή τους η
απάντηση είναι να γίνουν ευτυχισμένοι.
Συνήθως οι ευτυχισμένοι άνθρωποι είναι ενεργητικοί, δημιουργικοί, πρόθυμοι να
βοηθήσουν άλλους ανθρώπους αλλά και πιο αποδοτικοί στο χώρο εργασίας τους.
Ακόμα, η ευτυχία έχει αντίκτυπο και στην υγεία ενός ατόμου καθώς φαίνεται να
έχει πολλαπλά οφέλη στο ανοσοποιητικό του σύστημα.
Κάτι που ίσως δε ξέρατε είναι πως το επίπεδο της ευτυχίας καθορίζεται σε μεγάλο
βαθμό από τα γενετικά χαρακτηριστικά. Αυτό σημαίνει ότι κάποιοι άνθρωποι είναι
φυσικά ή έχουν την προδιάθεση να είναι πιο ευτυχισμένοι στη ζωή τους
από κάποιους άλλους. Η κληρονομικότητα αυτή βασίζεται σε στοιχεία του
χαρακτήρα του ατόμου. Δηλαδή αν κάποιος είναι νευρωτικός είναι πολύ πιθανόν να
είναι λιγότερο ευτυχισμένος από έναν άλλον.
Αν όμως η ευτυχία βασίζεται σε προκαθορισμένα χαρακτηριστικά τότε μπορούμε
να γίνουμε πιο ευτυχισμένοι; κι αν ναι, πως; Έρευνες δείχνουν ότι υπάρχουν
τρεις κατηγορίες που συμβάλλουν στην επίτευξη της ευτυχίας: το γενετικό υλικό, οι
συνθήκες ζωής και οι σκόπιμες δραστηριότητες.
Η κληρονομικότητα που είναι ο πρώτος παράγοντας για τον καθορισμό της
ευτυχίας και ο πιο μεγάλος ανέρχεται σε ποσοστό 50%. Θα έχετε προσέξει ότι
κάποιοι άνθρωποι είναι πιο αισιόδοξοι από τους άλλους, κοιτάζουν τη φωτεινή
πλευρά της ζωής, είναι γενικά θετικά πνεύματα ενώ στην αντίθετη όχθη υπάρχουν
εκείνοι που είναι πιο απαισιόδοξοι και είναι δύσκολο να χαρούν με μικρά
πράγματα. Aυτό συμβαίνει διότι έχουν καθορισμένα από πριν διαφορετικά σημεία
για τα επίπεδα ευτυχίας τους τα οποία δυστυχώς ή ευτυχώς δεν μπορούν να
αλλάξουν.
Οι συνθήκες ζωής σας αντικατοπτρίζουν ένα 10% που συμβάλλει στην αύξηση της
ευτυχίας σας. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται οι προσωπικές σας εμπειρίες,
κάποια τραύματα, ακόμα και τα δημογραφικά, τα εμφανισιακά σας χαρακτηριστικά
και η οικογενειακή σας κατάσταση. Για παράδειγμα μπορεί να φανταζόσασταν ότι
αν ήσασταν πιο όμορφοι ή πιο πλούσιοι θα ήσασταν πιο ευτυχισμένοι. Παρ ’όλα
αυτά όμως έρευνες δείχνουν πως και οι πιο πλούσιοι άνθρωποι δεν είναι, παρά
πολύ λίγο πιο ευτυχισμένοι. Ο λόγος που οι συνθήκες ζωής καταλαμβάνουν μόνο
τόσο μικρό ποσοστό είναι γιατί τα παραπάνω χαρακτηριστικά δεν σας επηρεάζουν
άμεσα και μπορείτε να προσαρμοστείτε εύκολα σε αυτά. Αυτό είναι θετικό καθώς
πολλές από τις περιστάσεις ή τα εξωτερικά χαρακτηριστικά είναι πολύ σταθερά και
για να αλλάξουν θα έπρεπε να υποβληθείτε σε πιο δαπανηρά εγχειρήματα.
Το 40% που καταλαμβάνουν οι εξωτερικές δραστηριότητες είναι αυτό που
ουσιαστικά δίνει στους ερευνητές την ελπίδα πως υπάρχει τρόπος να γίνει ένας
άνθρωπος πιο ευτυχισμένος. Τι εννοούν όμως οι ψυχολόγοι με αυτό; Υπάρχουν
κάποιες συγκεκριμένες δραστηριότητες που έχουν ορίσει οι ίδιοι και που αν τις
ακολουθήσετε φαίνεται πως θα δείτε αύξηση στα επίπεδα ευτυχίας σας μέσα σε
μερικές εβδομάδες ή μήνες.
Η έκφραση ευγνωμοσύνης και η πραγματική εκτίμηση προς τα πράγματα που
έχετε σας ωθεί να εστιάσετε στα θετικά. Γράψτε σε ένα χαρτί για ποια πράγματα
είστε ευγνώμονες ή το πως νιώθετε για ένα συγκεκριμένο άτομο στη ζωή σας
αποτυπώνοντας έτσι στο χαρτί τα πραγματικά σας συναισθήματα. Αυτό θα σας
βοηθήσει να δείτε τη ζωή με μια πιο θετική ματιά και να δώσετε βάση στα μικρά
πράγματα που κι αυτά έχουν μεγάλη αξία.
Οραματιστείτε την καλύτερη εκδοχή του εαυτού σας, γράφοντας πάλι σε ένα
χαρτί μελλοντικούς στόχους. Οι στόχοι πρέπει να είναι εφικτοί και όχι ουτοπικοί
ειδάλλως μπορεί να έρθετε αντιμέτωποι με την αποτυχία. Είναι πολύ σημαντικό να
έχετε στόχους και όνειρα, να μπορείτε να τα ορίσετε και να προσπαθείτε με
αισιοδοξία να τα κάνετε πραγματικότητα.
Γιατί όμως οι ψυχολόγοι τονίζουν να γράψετε τα συναισθήματά και τους στόχους
σας σε χαρτί;. Γιατί με τον γραπτό λόγο τα διατυπώνετε πιο απλά και συγκεκριμένα
και αποφεύγετε έτσι τη σύγχυση που μπορεί να επικρατεί στο μυαλό σας. Όταν το
μέλλον που σκέφτεστε είναι σχεδιασμένο με συνοχή και αποτυπωμένο σε χαρτί
τότε τα βήματα που πρέπει να κάνετε είναι πιο ξεκάθαρα.
Μια τρίτη ενέργεια που μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα ευτυχίας σας είναι οι
πράξεις καλοσύνης. Για πολλούς μπορεί να φαίνεται κουραστικό ή χάσιμο χρόνου
αλλά έχει αποδειχθεί ότι έχει πολλαπλά οφέλη τόσο για το άτομο που τις δέχεται
όσο και γι’ αυτόν που τις κάνει. Με αυτό τον τρόπο βλέπετε τον εαυτό σας ως ένα
βοηθητικό, καλό και ικανό άτομο ενώ ταυτόχρονα μπορείτε να καταλάβετε τις
δυνάμεις και τα ταλέντα σας. Ακόμα είναι καλό να βλέπετε τα αποτελέσματα που
έχει η γενναιοδωρία σας σε άλλους και να φτιάχνετε γερές κοινωνικές σχέσεις με
άλλους ανθρώπους.
Μπορεί τώρα να νιώθετε πως θέλετε να κάνετε πράξη κάποια απο τις παραπάνω
ενέργειες ή να συνδυάσετε κάποιες. Για να πετύχουν όμως και να σας βοηθήσουν
να αυξήσετε την ευτυχία σας πρέπει να τις κάνετε με όρεξη, ενθουσιασμό, νόημα
και συνηδειτότητα.
Ένα μεγάλο κομμάτι της ευτυχίας βασίζεται όντως στην κληρονομικότητα και δε
μπορεί να αλλάξει. Μπορείτε πράγματι να γίνετε πιο ευτυχισμένοι αν δείτε τα
πράγματα με μια πιο καθαρή και αισιόδοξη ματιά και εκτιμήσετε πραγματικά αυτά
και αυτούς που έχετε γύρω σας. Η ευτυχία θα ξεκινήσει από εσάς, από τον εαυτό
σας. Καθαρίστε το μυαλό σας για μια στιγμή από άγχη και ανησυχίες και σκεφτείται
τα πράγματα που έχετε και όχι αυτά που θα θέλατε να έχετε και παρατηρήστε τότε
τι μπορεί να συμβεί σε εσάς και στη ψυχολογία σας. Μη χαθείτε στο συνεχές ταξίδι
αναζήτησης της ευτυχίας γιατί τότε κινδυνεύετε να τη χάσετε πραγματικά.
