Πώς το τραύμα μας επηρεάζει σωματικά;
Γράφει η Πηνελόπη Παπανδρέου, απόφοιτη Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ.
Όταν βιώνουμε μια τραυματική εμπειρία, είναι φυσιολογικό να αναμένουμε και
ορισμένες συνέπειες στην σωματική και ψυχική μας υγεία. Έρευνες δείχνουν πως οι
άνθρωποι που βίωσαν πολλαπλές τραυματικές εμπειρίες αναφέρουν υψηλότερα
ποσοστά εμφάνισης ψυχοσωματικών συμπτωμάτων και σωματικών παθήσεων
όπως είναι ο χρόνιος πόνος, οι γαστρεντερικές διαταραχές, τα αναπνευστικά και
γυναικολογικά προβλήματα και η παχυσαρκία. Επιπλέον, καθώς ο οργανισμός μας
προσπαθεί να καταπολεμήσει το άγχος και το στρες που προκαλείται από την
τραυματική εμπειρία, βρίσκεται συνεχώς σε “κατάσταση συναγερμού” με
αποτέλεσμα να εκκρίνεται μεγαλύτερη ποσότητα κορτιζόλης στο αίμα (ορμόνη του
στρες), να αυξάνεται η αρτηριακή πίεση και μακροπρόθεσμα να επιτείνεται ο
κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Παράλληλα, τα άτομα στην προσπάθεια να μειώσουν αυτό το άγχος, καταλήγουν
πολλές φορές να υιοθετούν αυτό-καταστροφικές συμπεριφορές (π.χ. χρήση ουσιών,
υπερφαγία, απροστάτευτη σεξουαλική επαφή, κάπνισμα), οι οποίες εντείνουν το
ίδιο το τραύμα, πολύ πιθανό να οδηγήσουν σε περισσότερες τραυματικές εμπειρίες
και εν τέλει πλήττουν την σωματική υγεία.
Μια τραυματική εμπειρία που βιώθηκε στην βρεφική ή παιδική ηλικία είναι
πολύ πιο πιθανό να προκαλέσει ψυχικές δυσκολίες. Συνήθως σε τέτοιες
περιπτώσεις, οι ψυχικές καταστάσεις δεν διαχειρίζονται με την προσοχή που τους
αναλογεί ή την κατάλληλη στιγμή, με αποτέλεσμα να προκαλούνται μακροχρόνια
προβλήματα σωματικής φύσης.
Δεν είναι άγνωστη η σύνδεση ανάμεσα στην τραυματική εμπειρία και το
στρες, ούτε φυσικά ο ρόλος του άγχους στην σωματική και ψυχική υγεία. Πολλά
άτομα καταφεύγουν στην θεραπεία όταν πια οι συνέπειες του τραύματος κάνουν
δύσκολη και ανυπόφορη τη ζωή αυτού που το βιώνει. Ας θυμηθούμε όμως, πως η
πρόληψη είναι ο καλύτερος σύμμαχός μας και σε κάθε περίπτωση η κατάλληλη και
έγκαιρη διαχείριση του τραύματός μας, μειώνει σημαντικά το ρίσκο εμφάνισης
σωματικών προβλημάτων και πιθανό να σώσει την ψυχική μας υγεία.