Αν θέλεις, μπορείς να κλείσεις μια δωρεάν 15λεπτη γνωριμία μαζί μας.

Γράφει η Γωγώ Παπασωτηρίου

Υπάρχουν μέρες που φαίνονται βουνό, μέρες που το να σηκωθείς από το κρεβάτι μοιάζει κατόρθωμα. Μέρες που απλά σου είναι δύσκολο να υπάρξεις. Οι υποχρεώσεις, οι ευθύνες, οι προσδοκίες, τα προβλήματα των άλλων φαίνονται τεράστια και όλα φορτώνονται πάνω σου. Και παρόλο που θέλεις να τα καταφέρεις όλα, υπάρχουν στιγμές που απλώς δεν μπορείς να “σώσεις τον κόσμο”, γιατί εκείνες τις μέρες προσπαθείς απλά να σώσεις τον εαυτό σου. Και ξέρεις τι; Είναι οκει. Είναι απόλυτα φυσιολογικό! Δεν γεννήθηκες σούπερ ήρωας. Μερικές φορές, το μόνο που χρειάζεται να κάνεις είναι να πάρεις μια ανάσα, να αναγνωρίσεις τα όριά σου και να φροντίσεις τον εαυτό σου.

Το να μην σώζεις τον κόσμο κάθε μέρα δεν σε κάνει λιγότερο ικανό, με λιγότερη ενσυναίσθηση ή λιγότερο καλό άνθρωπο. Αντίθετα, σε κάνει ανθρώπινο. Η ξεκούραση, η αποδοχή, το ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε τα πάντα και η καλοσύνη για τον εαυτό μας είναι εξίσου σημαντική με κάθε προσπάθεια που κάνουμε για να κάνουμε τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος.

Στο τέλος μιας δύσκολης μέρας, το σημαντικό είναι να επιστρέψουμε σπίτι και να αφήσουμε τον εαυτό μας να είναι απλώς εδώ. Και αυτό είναι υπέρ αρκετό.

Η πίεση του πρέπει

Ζούμε σε μια κοινωνία που συνεχώς πρέπει να αποδείξουμε κάτι. Σε μια κοινωνία με φανταχτερές ζωές στα social media, γεμάτες επιτυχία, ευτυχία και πλούτο. Φίλους και γνωστούς που φαίνεται να τα καταφέρνουν, και εσύ νιώθεις κολλημένος στο ίδιο σημείο. Και έτσι πέφτεις στην παγίδα της αυτοκριτικής. Ξεχνάς, όμως, ότι δεν απαιτείται να τα καταφέρνεις όλα και ούτε έχεις ημερομηνία λήξης. Δεν υπάρχει «καθυστερημένη επιτυχία», υπάρχει απλώς η σωστή στιγμή. Κανείς δεν απαιτεί από σένα να είσαι αλάνθαστος, να τα κάνεις όλα στο σωστό timing και να βρίσκεις λύση σε κάθε πρόβλημα.

Η ψυχολογία μας δείχνει ότι η συνεχής πίεση και η ανάγκη για τελειότητα αυξάνουν σημαντικά τα επίπεδα άγχους και οδηγούν σε συναισθηματική εξάντληση και μειωμένη αυτοεκτίμηση (Flett & Hewitt, 2020).

Κανείς δεν χρειάζεται να είναι συνεχώς σε λειτουργία ήρωα. Όπως προανέφερα, το κάθε πράγμα έχει τον χρόνο του και κάθε προσπάθεια, ακόμη και αν μας φαίνεται μικρή, μετράει! Προσωπικά, στις δύσκολες μέρες μου, παίρνω μια ανάσα και συγκρίνω πόσο διαφορετική ήταν η ζωή μου ένα χρόνο πριν. Αν καθίσουμε, ανασάνουμε, πάρουμε απόσταση και κοιτάξουμε πόσα μικρά και μεγάλα πράγματα έχουμε πετύχει σε ένα χρόνο και πόσο διαφορετικοί άνθρωποι έχουμε γίνει, θα καταλάβουμε πόσο μαγικό είναι αυτό το ταξίδι που ονομάζουμε ζωή. Πολύ θετικά τα βλέπω όλα, ε; Έχω τους λόγους μου! Δεν μου ήταν καθόλου εύκολο να μάθω να «ανασαίνω» και να είμαι ευγνώμων για αυτά που έχω, χωρίς να με νοιάζει αν φαίνονται αρκετά στους άλλους ή αν ακόμα εγώ η ίδια φαίνομαι αρκετή.

Δεν υπάρχει μαγικό ραβδάκι που το κουνάς και διορθώνεται η ροή της ζωής σου. Όλα πάνε βάση σχεδίου και είσαι ο «ιδανικός» εαυτός σου. Πρέπει να μάθεις να λες στον εαυτό σου: «Δεν φταις εσύ που νιώθεις έτσι, αλλά έχεις ευθύνη να φροντίσεις αυτό που νιώθεις». Δεν είσαι η σκέψη ή το συναίσθημά σου· είσαι ο παρατηρητής τους.

Αυτό που εμένα με βοηθάει στο να αποδεχτώ μια κατάσταση είναι ότι δεν προσπαθώ να σκεφτώ θετικά με το «ζόρι». Αντίθετα, προσπαθώ να δεχτώ αυτό που είναι (δεν λέω ότι είναι εύκολο, αλλά γίνεται). Κάτι άλλο που πρέπει να θεωρείς πρόοδο όταν το καταφέρνεις, είναι να μάθεις να μην πιέζεις τον εαυτό σου να είναι καλά. Η ψυχολογία της θετικής αλλαγής δείχνει πως η πρόοδος έρχεται σταδιακά, μέσα από μικρά βήματα που ενισχύουν το αίσθημα αυτοαποτελεσματικότητας (Bandura, 1997). Δεν χρειάζεται να αλλάξεις όλο τον κόσμο σε μια μέρα, και αυτό είναι εντάξει.

Η δύναμη της αποδοχής

Αποδέξου ότι υπάρχουν μέρες που θα νιώθεις κουρασμένος, στεναχωρημένος ή απλά «εκτός παιχνιδιού». Αυτό δεν είναι αδυναμία. Είναι ένδειξη ότι είσαι άνθρωπος και έχεις ανάγκες. Το να φροντίζεις τον εαυτό σου, να ξεκουράζεσαι και να δίνεις χρόνο στη ψυχή σου, είναι από μόνο του πράξη θάρρους και αυτοφροντίδας.

Κάποιες μέρες δεν σώζεις τον κόσμο. Και αυτό είναι οκει. Μερικές φορές, το πιο σημαντικό που μπορείς να κάνεις είναι να είσαι απλώς εδώ, να αναπνέεις, να ζεις και να αγαπάς τον εαυτό σου. Κάθε μέρα που δίνεις στον εαυτό σου αυτή την άδεια είναι μια νίκη από μόνη της.

Κάτι εξίσου σημαντικό για την αποδοχή είναι ότι, όταν μάθεις να αποδέχεσαι τον εαυτό σου, δεν θα χωράς σε ανθρώπους που δεν σε αποδέχονται πραγματικά. Όταν εσύ νιώθεις αρκετή/ός, δεν περιμένεις από κανέναν να σε αποδεχτεί και να σε επιβεβαιώσει για αυτό που είσαι· και αυτό φυσικά αναφέρεται σε οποιαδήποτε ανθρώπινη σχέση έχουμε στη ζωή μας.

Η δύναμη της ευγνωμοσύνης

Όλοι κάποια στιγμή στη ζωή μας έχουμε εκφράσει ότι είμαστε ευγνώμονες. Τι σημαίνει πραγματικά, όμως, το να είσαι ευγνώμων; Η ευγνωμοσύνη δεν είναι απλώς η πράξη του να λες «ευχαριστώ». Είναι μια εσωτερική στάση ζωής. Είναι η ικανότητα να βλέπεις τη φωτεινή πλευρά των πραγμάτων, εκεί που υπάρχει μόνο σκοτάδι. Ευγνωμοσύνη είναι όταν σηκώνεσαι το πρωί από το κρεβάτι σου, να πας στη δουλειά και παρόλο που είσαι κουρασμένος και έχεις μεγάλη μέρα μπροστά σου, νιώθεις καλά επειδή άλλη μια μέρα κατάφερες να σηκωθείς από το κρεβάτι και να πας στη δουλειά. Πράγματα που εμείς θεωρούμε αυτονόητα στη ζωή μας, είναι το όνειρο κάποιου εκεί έξω.

Σύμφωνα με τη θετική ψυχολογία, η ευγνωμοσύνη αποτελεί έναν από τους πιο ισχυρούς προστατευτικούς παράγοντες για την ψυχική ευημερία, καθώς ενισχύει τα θετικά συναισθήματα, καλλιεργεί αισιοδοξία και μειώνει το στρες (Emmons & McCullough, 2003).

Δεν είσαι υπεύθυνος να σώσεις κανέναν

Δεν γεννήθηκες για να κουβαλάς τα βάρη κανενός. Μπορεί να θες να βοηθήσεις, να στηρίξεις, να είσαι «το φως» για τους άλλους, όμως δεν είσαι υπεύθυνος να τους σώσεις.

Ο καθένας έχει τη δική του πορεία, τα δικά του μαθήματα, και κάποιες φορές το να απομακρυνθείς δεν είναι αδιαφορία, είναι σεβασμός στα όρια, τα δικά σου και των άλλων. Η ψυχολογία της φροντίδας δείχνει ότι η υπερ-ενσυναίσθηση, όταν δεν συνοδεύεται από όρια, οδηγεί σε συναισθηματική εξουθένωση (Figley, 2002). Δεν χρειάζεται να είσαι «ο σωτήρας» για να είσαι καλός άνθρωπος· αρκεί να είσαι αληθινός. Να ακούς, να στηρίζεις, αλλά να θυμάσαι πως η ευθύνη για τη λύτρωση ανήκει σε εκείνον που τη χρειάζεται. Και αυτό, τελικά, είναι η πιο ώριμη μορφή αγάπης: να ξέρεις πότε να μείνεις, αλλά και πότε να φύγεις.

Κάποιες μέρες δεν έχεις τη δύναμη να αλλάξεις τον κόσμο, και δεν χρειάζεται. Αυτές οι μέρες υπάρχουν για να σε μάθουν να ακούς τον εαυτό σου, να σε φροντίζεις λίγο παραπάνω, να σταματάς για λίγο τον θόρυβο γύρω σου. Να θυμάσαι πως δεν μετρά η ταχύτητα, αλλά η κατεύθυνση· πως ακόμη κι όταν δεν κάνεις τίποτα, κάποιες φορές κάτι μέσα σου επουλώνεται αθόρυβα. Η ζωή δεν ζητά πάντα παραγωγικότητα. Ζητά παρουσία, το εδώ σου. Και αν καταφέρεις να είσαι εκεί, πραγματικά εκεί, τότε ίσως αυτό να είναι το πιο όμορφο «σώσιμο» που μπορείς να προσφέρεις στον εαυτό σου. Στο τέλος της ημέρας, η μεγαλύτερη προσφορά που μπορείς να δώσεις είναι να είσαι καλά με τον εαυτό σου.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ

Emmons, R. A., & McCullough, M. E. (2003). Counting blessings versus burdens: An experimental investigation of gratitude and subjective well-being in daily life. Journal of Personality and Social Psychology, 84(2), 377–389.

Flett, G. L., & Hewitt, P. L. (2020). Perfectionism and burnout in the workplace: The role of perfectionistic self-presentation. Personality and Individual Differences, 154, 109708. https://doi.org/10.1016/j.paid.2019.109708

Hayes, S. C., Strosahl, K. D., & Wilson, K. G. (2012). Acceptance and Commitment Therapy: The process and practice of mindful change (2nd ed.). Guilford Press.

Neff, K. D. (2011). Self-compassion: The proven power of being kind to yourself. HarperCollins.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]

Αν θέλεις, μπορείς να κλείσεις μια δωρεάν 15λεπτη γνωριμία μαζί μας.