Χριστούγεννα & Μελαγχολία

Γράφει η Ιφιγένεια Κολιού, απόφοιτη Ψυχολογίας ΕΚΠΑ

Πλέον δεν είναι ταμπού να το λέμε… Ναι, τα Χριστούγεννα μπορεί να προκαλέσουν και αρνητικά συναισθήματα. Δεν είναι μόνο φώτα, στολισμοί, χαμόγελα και γιορτές. Για την ακρίβεια, αιτία πολλών μελαγχολικών συναισθημάτων μπορεί να είναι ακριβώς και αυτή η προσδοκία!

Τα άτομα που βιώνουν αρνητικά συναισθήματα σε περιόδους γιορτών μπορεί να καταπιέζονται από διάφορα πρότυπα που πιθανόν να έρχονται σε αντίθεση με τα δεδομένα που ισχύουν για την περίστασή τους.

Κάποιος μπορεί νιώθει πίεση επιπλέον αν βιώνει τις γιορτές σαν υποχρέωση, χωρίς να θέλει πραγματικά να δει συγγενείς και φίλους.

Η εποχιακή συναισθηματική διαταραχή, η οποία σχετίζεται άμεσα με τον χειμώνα, μπορεί να επηρεάσει το πώς νιώθουμε εν μέσω Χριστουγέννων. Οι ψυχολόγοι εξηγούν ότι για την εν λόγω διαταραχή παίζει ρόλο η μειωμένη έκθεσή του στο ηλιακό φως της ημέρας, που απορρυθμίζει τη φυσιολογική λειτουργία του υποθαλάμου του εγκεφάλου -συμβάλλει στην ισορροπία και την ομαλότητα της ομοιόστασης του οργανισμού. Η μη φυσιολογική λειτουργία του υποθαλάμου, έχει συσχετισθεί με την αυξημένη παραγωγή μελατονίνης, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τα επίπεδα της διάρκειας του ύπνου, όπως και με την μείωση των επιπέδων σεροτονίνης που συμβάλλει στην εμφάνιση καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Συχνά συμπτώματα είναι η αύξηση των ωρών του ύπνου, η υπερφαγία, η μείωση της δραστηριότητας, η αποδιοργάνωση και απόσπαση της προσοχής.

Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και οι αναμνήσεις από την παιδική ηλικία. Αν οι γιορτές ήταν φορτισμένες αρνητικά, λόγω τραυματικών γεγονότων, πχ. απώλεια γονέων, κακοποίηση, είναι πιθανό οι ημέρες εκείνες να αναβιώνονται κάπως έτσι.

Πώς να αντιμετωπίσουμε τα αρνητικά συναισθήματα που έρχονται στο προσκήνιο αυτές τις ημέρες;

Είναι σημαντικό να επιτρέπουμε στον εαυτό μας να βιώσει και αυτού του είδους τα συναισθήματα, διότι πολλές φορές για να αποδεχθούμε και να κατανοήσουμε τα συναισθήματα της χαράς μπορεί να χρειαστεί να περάσουμε και από την περίοδο της θλίψης και της μελαγχολίας. Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να δώσουμε χρόνο στον εαυτό μας και να τον σεβαστούμε, ώστε να προετοιμάσουμε το έδαφος και να είμαστε έτοιμοι να θέσουμε νέους στόχους και να γίνουμε περισσότερο παραγωγικοί. Είναι καλό να μοιραζόμαστε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, με άτομα που νιώθουμε κοντά μας.  Αυτοί που νοιάζονται θα κατανοήσουν την κατάσταση θα μας δώσουν και εκείνοι χρόνο να εκφραστούμε με τον τρόπο που επιθυμούμε.

Πάντα μπορούμε να συμβουλευτούμε έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Η γνωσιακή συμπεριφοριστική θεραπεία, έχει αποδειχθεί να επιφέρει επιθυμητά αποτελέσματα. Μπορούμε να το δούμε και σαν δώρο Χριστουγέννων στον εαυτό μας!