Το προφίλ ενός κακοποιημένου παιδιού
Γράφει η Ηλιάνα Κακαράντζα
Συνυπολογίζοντας πως τα παιδιά, κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, όπως είναι οι απειλές που μπορεί να δέχονται, ενδεχομένως να μην επικοινωνούν αυτά τα οποία βιώνουν, είναι σημαντικό το οικογενειακό περιβάλλον να παρατηρεί τον ψυχισμό τους καθημερινά. Το ερώτημα που τίθεται είναι, πως μοιάζει ένα παιδί που υπέστη κακοποίηση; Πως διαμορφώνεται η ψυχοσύνθεση του; Ποια είναι τα σημάδια που πρέπει να εστιάσουμε, για να κατανοήσουμε πως ”κάτι δεν πάει καλά’’ με το παιδί μας; Η συναισθηματική και σωματική κακομεταχείριση ενός παιδιού, μπορεί να εντοπιστεί με ποικίλες μορφές, εξίσου σοβαρές για την παιδική ψυχοσύνθεση, καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε πόσο σημαντική είναι η τρυφερή ηλικία που διανύουν τα παιδιά και πως οτιδήποτε βιώνουν καθορίζει σε σημαντικό βαθμό την ενήλικη ζωή τους. Το bullying, είτε διαδικτυακό ή μη, η βία μεταξύ των παιδιών, η σωματική και λεκτική βία μεταξύ των εφηβικών σχέσεων, η σεξουαλική κακοποίηση, ο εξευτελισμός και ο εκφοβισμός από ενηλίκους είναι κάποιες από τις
βασικές μορφές βίας και μπορούν να λάβουν χώρα σε σχολεία, ορφανοτροφεία, άλλες ομαδικές δραστηριότητες, παρέες και οικογενειακό περιβάλλον (εξαιρούνται οι γονείς). Όπως καταλαβαίνουμε, τα σημάδια κακοποίησης διαφέρουν ανάλογα με τους τύπους της κακοποίησης. Ωστόσο, υπάρχει μια κοινή συμπτωματολογία που αφορά στην συμπεριφορά του παιδιού. Οι γονείς πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και παρατηρητικοί. Κάποια από αυτά είναι:
Διαταραχή κάθε πτυχής του συναισθήματος και της συμπεριφοράς του παιδιού.
Έκπτωση λειτουργικότητας, έντονη δυσκολία ακόμα και στις πιο βασικές διαδικασίες κοινωνικοποίησης
Έντονο και αδικαιολόγητο φόβο. Συνεχής εγρήγορση, σαν να φοβάται πως κάτι κακό θα συμβεί.
Εξαιρετικά χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση. Τάσεις αυτοκαταστροφής.
Αλλαγή στην σχολική επίδοση. Δυσκολία συγκέντρωσης ή μαθησιακές δυσκολίες. Να σημειωθεί πως τα αίτια δεν θα πρέπει να είναι οργανικά ή παθολογικά σε αυτή την περίπτωση.
Έντονα εξαρτημένο και ανασφαλές. Εμφανίζεται εξαιρετικά αγχώδες.
Αποσύρεται κοινωνικά και δείχνει έντονη παθητικότητα.
Αντικοινωνική συμπεριφορά- έλλειψη φίλων. Δεν είναι κοινωνικά ενεργό. Δε συμμετέχει σε κοινωνικά δρώμενα, παιχνίδια, συγκεντρώσεις.
H αναγνώριση των συμπτωμάτων δεν είναι εύκολη. Παρόλα αυτά, είναι εξαιρετικά σημαντικό να μάθουμε να τα αναγνωρίζουμε, ειδικά όταν το παιδί δεν είναι σε θέση να μας μιλήσει για ότι βιώνει. Δεν είναι λίγες οι φορές που τα παιδιά, λόγω του νεαρού της ηλικίας τους, δεν αντιλαμβάνονται τι τους συμβαίνει. Έτσι, δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι αυτό που βιώνουν αποτελεί κακοποιητική πράξη. Εάν τα παιδιά είναι αρκετά μεγάλα ώστε να επικοινωνούν, οι γονείς θα πρέπει να συζητάνε καθημερινά μαζί τους και να θέτουν ερωτήματα σχετικά με την ζωή τους όπως, ‘’ συνέβη σήμερα κάτι που σε στεναχώρησε;’’, ‘’φοβήθηκες κάποια στιγμή στο σχολείο;’’.
Μείνε κοντά στο παιδί σου επικοινωνιακά και δημιούργησε μία σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσά σας. Το παιδί πρέπει να βρίσκει καταφύγιο, ζεστασιά και θαλπωρή στην οικογενειακή φτερούγα. Ενδυνάμωσέ το και υπενθύμισε του πως είσαι μαζί του οτιδήποτε και να βιώνει. Η φροντίδα του παιδιού αποτελεί μια δύσκολη διαδικασία. Ενημερώσου, απευθύνσου σε κάποιον ειδικό. Ζήτα βοήθεια.
