Πώς να αντιμετωπίσετε τα ψέματα των παιδιών σας;
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλοί γονείς, ως αποτέλεσμα του περισσότερου χρόνου που είχαν με την οικογένεια τους, παρατήρησαν πως τα παιδιά τους έλεγαν πολύ συχνά ψέματα, για διάφορα θέματα, συμπεριλαμβανομένης της επίδοσης τους στο σχολείο. Πράγματι, η πανδημία φαίνεται πως έπαιξε σημαντικό ρόλο, επηρεάζοντας τα είδη των ψεμάτων που λένε τα παιδιά, χωρίς ωστόσο να έχει κάποιο αντίκτυπο στη συχνότητα με την οποία λένε ψέματα.
Εξελικτικά, είναι απολύτως φυσιολογικό να παρατηρείται αύξηση της τάσης των παιδιών να λένε ψέματα όσο μεγαλώνουν και προχωρούν στην προεφηβική κι εφηβική ηλικία. Ωστόσο, η πανδημία και η τηλεκπαίδευση, υποβοήθησε την όλη κατάσταση, με τα παιδιά να ασχολούνται όλο και λιγότερο με τα μαθήματα τους, να μην ολοκληρώνουν τις εργασίες τους κι εν συνεχεία να προβαίνουν σε ψέματα για να το καλύψουν.
Αν και η ανεντιμότητα είναι σοβαρό ελάττωμα, οι επιστήμονες τονίζουν ότι το ψέμα αποτελεί κομμάτι της φυσιολογικής ανάπτυξης, ενώ ήδη από την προσχολική ηλικία τα παιδιά μαθαίνουν να λένε ψέματα.
Σε έρευνα που διεξήγαγε ο εξελικτικός ψυχολόγος Kang Lee, διαπιστώθηκε ότι το ψέμα διαταράσσει τις συνδέσεις μεταξύ διαφορετικών περιοχών του εγκεφάλου στα παιδιά 7 έως 12 ετών. Αυτό σημαίνει πως, τα παιδιά μικρότερης ηλικίας δεν μπορούν τόσο εύκολα να πουν ψέματα, και μάλιστα πειστικά, καθώς ο εγκέφαλος τους δεν μπορεί να υποστηρίξει μία τόσο απαιτητική διαδικασία. Ωστόσο, καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και ο εγκέφαλός τους βελτιώνεται στον χειρισμό γνωστικών καθηκόντων, αυτό σταματάει να συμβαίνει.
Σύμφωνα με την κλινική ψυχολόγο Tori Cordiano, στην εφηβεία εντοπίζονται αρκετοί παράγοντες που καθιστούν πρόσφορο το έδαφος για ψέματα. Πρόκειται για μία περίοδο που χαρακτηρίζεται από πληθώρα αναπτυξιακών αλλαγών οι οποίες επηρεάζουν, εκτός των άλλων, τον αυθορμητισμό τους, τη φαντασία τους και την ανάγκη τους να είναι ανεξάρτητοι, με αποτέλεσμα να λένε ψέματα. Ωστόσο, η ηλικία που τα παιδιά λένε τα περισσότερα ψέματα φαίνεται να είναι τα 11 ή 12 έτη. Μετά το πέρας αυτής της ηλικίας, τα παιδιά γνωρίζουν καλύτερα τις ηθικές επιπτώσεις του ψέματος είναι πιθανότερο να το αποφύγουν.
Πότε η κατάσταση γίνεται ανησυχητική;
-
Όταν τα παιδιά λένε ψέματα συχνά και για διάφορες καταστάσεις, από το αν έκαναν τα μαθήματα τους μέχρι το πού θα πάνε.
-
Όταν το ψέμα θέτει τα παιδιά σε κίνδυνο, για παράδειγμα σκοπεύουν να βγουν με έναν άγνωστο από το διαδίκτυο αλλά λένε ψέματα πως θα βγουν με κάποιον φίλο.
-
Όταν τα ψέματα των παιδιών καταστρέφουν τη σχέση γονέα-παιδιού, με αποτέλεσμα ο γονέας να αμφιβάλλει διαρκώς για το αν το παιδί του λέει την αλήθεια, να μην υπάρχει εμπιστοσύνη και να διαταράσσεται η επικοινωνία.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
Αναζητήστε τη ρίζα του προβλήματος: Πολλές φορές το ψέμα μπορεί να είναι απόρροια κάποιου άλλου προβλήματος που αντιμετωπίζουν τα παιδιά, όπως το στρες ή το άγχος. Σε αυτές τις περιπτώσεις δε συνίσταται η επίπληξη αλλά αντίθετα χρειάζεται να βρεθεί κάποια λειτουργική λύση. Για παράδειγμα, ένα παιδί που λέει ψέματα ότι παρακολουθεί τα μαθήματα του, μπορεί να αντιμετωπίζει δυσκολία στη συγκέντρωση και η τηλεκπαίδευση να χειροτερεύει την κατάσταση, οπότε πρέπει να αναζητηθούν στρατηγικές αντιμετώπισης τους προβλήματος και διευκόλυνσης του παιδιού.
Αποφεύγετε τους χαρακτηρισμούς: Ακόμη κι αν καταλάβετε ότι το παιδί λέει ψέματα, προσπαθήστε να αποφύγετε τους χαρακτηρισμούς του τύπου “είσαι ψεύτης” καθώς έτσι βάζετε μια ετικέτα, η οποία αποτυπώνεται στον τρόπο με τον οποίο το παιδί βλέπει και σκέφτεται τον εαυτό του, με αποτέλεσμα να προσδίδει αρνητική χροιά στον εσωτερικό του διάλογο. Αν το παιδί πιστεύει ότι τον θεωρείτε ψεύτη, είναι πολύ πιο πιθανό να επαναλάβει τη συμπεριφορά, η λεγόμενη αυτο-εκπληρούμενη προφητεία.
Επιβραβεύστε την αλήθεια: Όπως όλοι γνωρίζουμε, η εμπιστοσύνη χτίζεται με τον χρόνο, ο οποίος χρόνος προσφέρει πολλές ευκαιρίες στα παιδιά να είναι ειλικρινή. Κάθε φορά που βλέπετε ότι τα παιδιά σας λένε την αλήθεια, ακόμη και για το πιο μικρό πράγμα, προσπαθήστε να τους δείχνετε πόσο πολύ εκτιμάτε την ειλικρινή τους συμπεριφορά, είτε με τα λόγια ή με κάποια χειροπιαστή επιβράβευση.
Επενδύστε στη μεταξύ σας σχέση: Προσπαθήστε να αποφεύγετε τις συγκρούσεις και να αναλώνεστε σε τσακωμούς. Αντίθετα, επενδύστε στην επικοινωνία σας με το παιδί και αφιερώστε καθημερινά λίγο χρόνο αποκλειστικά σε αυτό και σε μία δραστηριότητα που αγαπάει. Αφουγκραστείτε τις ανάγκες του και προσπαθήστε να δίνετε το παρόν. Ακόμη κι αν το μόνο που θέλει είναι να σας δείξει κάτι στο YouTube, αυτά τα 10 λεπτά του ανήκουν – δείξτε ενδιαφέρον.
Πηγή:
