Πώς να ελέγξετε το θυμό σας πριν σας ελέγξει αυτός
Γράφει η Δήμητρα Ασημάκη, φιλόλογος και τελειόφοιτη φοιτήτρια Ψυχολογίας ΕΚΠΑ.
Όλοι μας έχουμε βρεθεί σε καταστάσεις στη ζωή μας στις οποίες χάσαμε την
ψυχραιμία μας και θυμώσαμε. Ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό ανθρώπινο
συναίσθημα που μπορούμε να βιώσουμε κάτω από ορισμένες συνθήκες.
Ωστόσο, τα αλλεπάλληλα πλήγματα που δεχόμαστε καθημερινά κατακλύζουν
συχνά το σύστημά μας κάνοντας το δύσκολο να παραμείνουμε ψύχραιμοι. Τα
καθημερινά επεισόδια βίας που είναι αποτέλεσμα ανεξέλεγκτου θυμού είναι
περίτρανη απόδειξη του μεγέθους της ζημιάς που μπορεί να προκαλέσει.
Πώς μπορούμε λοιπόν να διαχειριστούμε τα έντονα συναισθήματα θυμού
πριν προκαλέσουν προβλήματα στην υγεία μας και στις διαπροσωπικές μας
σχέσεις;
Όπως είπε ο Αριστοτέλης χιλιάδες χρόνια πριν «Ο καθένας μπορεί να
θυμώσει είναι εύκολο. Αλλά το να θυμώσεις με το σωστό άνθρωπο, στο
σωστό βαθμό, για το σωστό λόγο, τη σωστή στιγμή και με το σωστό τρόπο,
αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο.» Φυσικά δεν υπάρχει μία λύση που να
ταιριάζει σε όλους τους ανθρώπους και θα τους βοηθήσει να διαχειριστούν
τον θυμό τους. Ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός για αυτό και χρειάζεται
μία εξατομικευμένη προσέγγιση, ωστόσο μερικές πρακτικές μπορούν να
φανούν χρήσιμες.
Παρατηρήστε τα γεγονότα και τις καταστάσεις που σας δημιουργούν
συναισθήματα θυμού. Μπορείτε και να τις καταγράψετε σε ένα
τετράδιο. Γράψτε τι συνέβη και πώς νιώσατε. Θα σας βοηθήσει να
αποφορτίσετε το συναίσθημα. Επίσης, παρατηρήστε αν υπάρχουν
συγκεκριμένες καταστάσεις στις οποίες είναι πιο πιθανό να θυμώσετε
και προσπαθήστε να δείτε τι υπάρχει πίσω από αυτές που πραγματικά
σας ενοχλεί.
Χρησιμοποιήστε την τεχνική του timeout. Πάρτε λίγο χρόνο για τον
εαυτό σας και απομακρυνθείτε για λίγο από την κατάσταση. Σίγουρα
σε πολλούς μας έχει συμβεί να πούμε κάτι πάνω στο θυμό μας που
δεν εννοούσαμε και έπειτα να το μετανιώσουμε. Κάτι τέτοιο μπορεί να
πληγώσει και το άλλο άτομο και να δημιουργήσει προβλήματα στις
σχέσεις σας. Ο θυμός μπορεί να επηρεάσει την κρίση σας και να σας
οδηγήσει σε παρορμητικές πράξεις και λάθος αποφάσεις. Σταματήστε
για λίγο τη συζήτηση και πείτε ότι θα την συνεχίσετε όταν είστε πιο
ήρεμοι.
Πάρτε βαθιές αναπνοές για 5-10 λεπτά. Μπορεί να είναι ιδιαίτερα
βοηθητικό να εστιάσετε για λίγο στην αναπνοή σας εισπνέοντας από
τη μύτη και εκπνέοντας από το στόμα και φανταστείτε ότι στην
εκπνοή φεύγουν όλα τα αρνητικά συναισθήματα της οργής και του
θυμού.
Σκεφτείτε πιθανές λύσεις. Αντί να εστιάσετε στο αρνητικό συναίσθημα
που βιώνετε, μπορείτε να αξιοποιήσετε καλύτερα αυτή την ενέργεια
με το να σκεφτείτε λύσεις για αυτό που σας θυμώνει. Εάν πρόκειται
για τη συμπεριφορά ενός άλλου ατόμου συζητήστε το μαζί του όταν
θα είστε ήρεμος/-η και προσπαθήστε να βρείτε μαζί μία λύση.
Χρησιμοποιήστε το «Εγώ» μήνυμα. Προσπαθήστε να κρατήσετε
σταθερό τον τόνο της φωνής σας και να αποφύγετε κατηγορίες που
μπορεί να προκαλέσουν επιθετικότητα και από το συνομιλητή σας,
αλλά αναφέρετε περισσότερο το πώς εσείς νιώθετε. Μπορείτε για
παράδειγμα αντί να πείτε «Ποτέ δε με βοηθάς στις δουλειές του
σπιτιού», να πείτε «Νιώθω εκνευρισμό που δεν με βοήθησες στο
καθάρισμα».
Δημιουργήστε μία όμορφη εικόνα στο μυαλό σας και εστιάστε σε αυτή
ή ακούστε χαλαρωτική μουσική που θα σας φέρει θετικά
συναισθήματα. Είναι δύσκολο για το μυαλό να εστιάσει ταυτόχρονα σε
μία θετική και σε μία αρνητική σκέψη, οπότε θα κερδίσετε χρόνο
μέχρι να ηρεμήσετε.
Ένας σημαντικός λόγος που μπορεί να έχουμε περισσότερα
ξεσπάσματα θυμού είναι το να βιώνουμε έντονο στρες στην
καθημερινότητά μας. Το στρες μειώνει την ανοχή μας για καταστάσεις
που μπορούν να μας προκαλέσουν θυμό και για αυτό το λόγο είναι
σημαντική η διαχείρισή του με τεχνικές χαλάρωσης που μπορούν να
αυξήσουν τον αυτοέλεγχό μας και να βελτιώσουν τις διαπροσωπικές
μας σχέσεις.
1. Η σωματική άσκηση (yoga, tai chi, jogging) μπορεί να
συμβάλλει στη χαλάρωση των μυών και στην αποβολή του
στρες καθώς και στην αύξηση του αυτοελέγχου.
2. Ο διαλογισμός μπορεί να σας βοηθήσει να αυξήσετε την
ενσυνειδητότητά σας και να εστιάσετε στο εδώ και τώρα.
Παράλληλα, θα μάθετε να παρατηρείτε τις σκέψεις που σας
έρχονται στο μυαλό χωρίς να τις κρίνετε, οπότε μπορείτε να
δείτε τι θέλει να σας πει ο θυμός σας και συνεπώς να τον
διαχειριστείτε καλύτερα.
3. Δημιουργήστε ένα υποστηρικτικό δίκτυο από άτομα που
εμπιστεύεστε (συγγενείς, φίλους ή τον θεραπευτή σας) και
στους οποίους μπορείτε να μιλήσετε για ό,τι σας προβληματίζει
και σας δημιουργεί θυμό. Τα άτομα αυτά μπορούν να σας
προσφέρουν περισσότερη αντικειμενικότητα την οποία μπορεί
να στερείστε λόγω της συναισθηματικής σας εμπλοκής στην
κατάσταση και να σας βοηθήσουν να βρείτε λύσεις.
Τέλος, αν βλέπετε ότι δεν σας βοήθησε κάποια από τις παραπάνω
τεχνικές και ο θυμός σας παραμένει ανεξέλεγκτος μπορείτε να
ζητήσετε τη βοήθεια κάποιου ειδικού. Αυτός αφού μιλήσει μαζί σας,
θα σας βοηθήσει να αναζητήσετε αν υπάρχει κάποιο βαθύτερο αίτιο
που προκαλεί τον θυμό σας και μαζί θα καταρτίσετε εξατομικευμένες
λύσεις για την αντιμετώπισή του.
