Πόνος vs Παραίτηση

Γράφει η Νίκη Φαρδιά, φοιτήτρια Ψυχολογίας

Ζωή σημαίνει πρόκληση. Μια πρόκληση που προκύπτει από την ευτυχή ελευθερία της επιλογής. Είναι στο χέρι μας, τις περισσότερες φορές, να επιλέξουμε ποιες μάχες αξίζει να δώσουμε. Ας το ξεκαθαρίσουμε: Δεν αξίζει να πολεμήσεις για κάτι που δε θεωρείς χρήσιμο ή κάτι που δεν επιθυμείς να κατακτήσεις.
Αλλά, το δίλημμα συνήθως ανακύπτει εκεί όπου έχεις μπροστά σου μία γέφυρα που οδηγεί στην εκπλήρωση των επιθυμιών σου, ωστόσο περπατώντας συνειδητοποιείς ότι η διαδρομή είναι δύσκολη και δεν προσφέρει καμία πρόγευση ή ικανοποίηση σχετική με τον προορισμό σου. Στο σημείο αυτό το απόλυτα σύνηθες είναι να βάλλεσαι από άγχος και φόβο, αντιμετωπίζοντας μια κατάσταση άγνωστη. Τίθεσαι, λοιπόν, σε μια αντίδραση «πάλης ή φυγής», ανάλογη με αυτή που θα βίωνε ένας αρχέγονος άνθρωπος όταν για να αποκτήσει την τροφή του θα έπρεπε να ξεπεράσει τον φόβο μιας πιθανής επίθεσης.

Πρακτικά, αν φύγεις και παραιτηθείς, απλά αμύνθηκες ενάντια σε μια απειλή που ταράζει την ψυχική σου ακεραιότητα. Συνεπώς, σε καμία περίπτωση η παραίτηση δεν είναι αδυναμία. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές δεν αποτελεί μια μακροπρόθεσμα λειτουργική αντίδραση. Σκέψου ένα παιδί που μαθαίνει να περπατά, επειδή έπεσε 100 φορές να αποφάσιζε ότι το περπάτημα δεν είναι γι’ αυτό… Ακούγεται υπερβολικό, αλλά κάπως έτσι φαινόμαστε οι περισσότεροι που εγκαταλείπουμε ένα νέο ξεκίνημα, επειδή δεν είμαστε -ακόμη- άνετοι στο κάθε βήμα που χρειάζεται.

Διότι απαιτείται να αντέξεις τον πόνο της υπερπροσπάθειας και τον πόνο της αποτυχίας για να χτίσεις την ευχέρεια που χρειάζεται μια δεξιότητα ή ένα εγχείρημα.

Ο πόνος είναι προσωρινός και μάλιστα φθίνει με τον χρόνο. Αν δώσεις χρόνο στα βήματα που αρχικά σε πανικοβάλλουν, θα πάψουν να αποτελούν κάτι άγνωστο. Έτσι κάθε μία νέα προσπάθεια θα κάνει τις συνθήκες και τα απαιτήσεις πιο γνώριμες. Συνακόλουθα, ο εγκέφαλός σου θα απευαισθητοποιείται σιγά-σιγά στα συγκεκριμένα ερεθίσματα και θα πάψει να αντιδρά ωσάν να βρισκόταν σε κίνδυνο.

Η κατάσταση θα είναι πια γνώριμη, οι δεξιότητές σου εξελιγμένες και η ψυχολογική πίεση για τη συγκεκριμένη αυτή δραστηριότητα θα απουσιάζει.
Μεσοπρόθεσμα, δίνοντας χρόνο και ξεπερνώντας τον πόνο του αγνώστου, εκπληρώνεις μέρος ή το σύνολο των επιθυμιών σου. Επιπλέον, εισπράττεις την ικανοποίηση της εξέλιξης, η οποία βέβαια δρα και σαν αντίσωμα στον επόμενο πόνο που θα πρέπει να αντιμετωπίσεις, η ανάρρωση και ο φόβος θα ‘ναι πιο βραχύχρονα.

Έχεις παρατηρήσει, όμως, τι γίνεται στην αντίθετη περίπτωση όπου κάποιος εγκαταλείπει την προσπάθεια; Η παραίτηση στιγμή προς στιγμή δημιουργεί μια παραίσθηση ανικανότητας. Κάποιος που βρίσκεται σε αυτή την πλάνη, αποκτά την πεποίθηση ότι δεν είναι ικανός να διεκδικεί, γιατί στις πρώτες δυσκολίες δε θα μπορέσει να ανταπεξέλθει. Έτσι, αρχικά θα χαθεί κάθε ελπίδα για τον συγκεκριμένο στόχο, ενώ σιγά-σιγά χάνεται η επαφή με το νόημα της ζωής του. Διότι κάθε νέα πρόκληση έχει εξ αρχής γεύση ανεπάρκειας και φόβου, μιας που αυτή είναι πια η μαθημένη εμπειρία. Ουσιαστικά, μιλάμε για μια φαύλη αλληλουχία ψυχολογικού πόνου, απελπισίας και απραξίας.

Το «αστείο» σε όλα αυτά είναι πως στην πραγματικότητα ο λόγος που τα παρατάμε είναι φόβος προς ένα μη ρεαλιστικά επικίνδυνο ερέθισμα, μία φοβία. Ουσιαστικά, η φυγή μας είναι αποτέλεσμα μια γνωσιακής διαστρέβλωσης καθώς μπερδεύουμε τη δυσκολία και την πρόκληση με την αποτυχία. Την ίδια στιγμή που είναι στο χέρι μας να πολεμήσουμε τον πόνο και να τον διώξουμε συντομότερα.

•  Αν ξέρεις το «γιατί» αξίζει να προσπαθήσεις…
•  Αν δε μεταφράζεις την απουσία αποτελέσματος ως μάθημα και εξέλιξη, παρά ως αποτυχία…
• Αν πιστεύεις στο όραμά σου και έχεις υπομονή μέχρι να το δεις να υλοποιείται…
• Αν αναγνωρίζεις τις μικρές επιτυχίες σου και τις απολαμβάνεις…
• Αν συμβουλεύεσαι και εμπνέεσαι από ανθρώπους που ήδη έχουν φτάσει το επιθυμητό…

…κάπου εκεί ο φόβος και ο πόνος δεν αποτελούν το επίκεντρο της προσοχής σου, ώσπου έρχεται η στιγμή που δεν σε εμποδίζουν καν πια.

Εν τέλει, ο πόνος του αγνώστου διαρκεί ελάχιστα μπροστά σε αυτόν που θα προκαλέσει η παραίτησή σου από τα όνειρά σου! Διότι, σύμφωνα και με τα γραμμένα του Lance Armstrong, «ακόμη και η μικρότερη εγκατάλειψη σε συνοδεύει για πάντα». Άρα, μπροστά στη σκέψη παραίτησης κάθε φορά να αναρωτιέσαι…

με ποιον πόνο θες να ζήσεις·
αυτόν της πρόκλησης ή αυτόν της παραίτησης;

Πηγή:
https://www.emerge-coaching.net/2018/03/14/lance-armstrong-said-pain-is-temporary-quitting-lasts-forever/