Πώς θα βοηθήσουμε τα παιδιά να γίνουν πιο σίγουρα για τον εαυτό τους;
Γράφει η Πηνελόπη Παπανδρέου, τελειόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας
Η αυτοπεποίθηση αποτελεί μια αισιόδοξη και πιο σίγουρη τοποθέτηση του εαυτού μας απέναντι στις καταστάσεις. Καθώς η εικόνα του εαυτού μας στον κόσμο ορίζεται από τις πρώτες κιόλας εμπειρίες και συνεχίζει να εξελίσσεται μέσα από τις σχέσεις μας σε όλη μας την ζωή, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε από νωρίς πώς να καλλιεργήσουμε την αυτοπεποίθηση στα παιδιά.
Τα παιδιά με αυτοπεποίθηση νιώθουν αποδεκτά, καταφέρνουν να διαχειρίζονται καλύτερα τις αστοχίες ή τα λάθη τους, γιατί ακριβώς γνωρίζουν τις ικανότητές τους, νιώθουν περήφανα για αυτές και δεν φοβούνται να προσπαθήσουν ξανά ή να δοκιμάσουν νέα πράγματα. Με λίγα λόγια, η αποτυχία δεν τους στοιχίζει τόσο, γιατί μέσα σε ένα πλαίσιο κατανόησης και αγάπης, το λάθος δεν σημαίνει απόρριψη αλλά γνώση και ευκαιρία για μια δεύτερη και τρίτη προσπάθεια. Αντίθετα, τα παιδιά με χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να αποθαρρυνθούν πολύ από τα λάθη τους ακόμα και από την πιθανότητα αυτών, με αποτέλεσμα πολλές φορές να τα παρατήσουν εύκολα ή να μην προσπαθήσουν και καθόλου. Ο φόβος της απόρριψης και της κριτικής κάνει ευάλωτα τα παιδιά τα οποία μάλιστα μπορεί να επιτρέψουν σε άλλους να τους φέρονται άσχημα.
Πώς λοιπόν μπορούμε να βοηθήσουμε με τον τρόπο μας τα παιδιά να χτίσουν σιγά σιγά έναν υγιή και αισιόδοξο τρόπο θέασης του εαυτού τους στον κόσμο, γεμάτο αυτοπεποίθηση;
1. Επιβραβεύουμε την προσπάθεια του παιδιού, όχι το αποτέλεσμα.
Σημασία δεν έχει ο βαθμός που πήρε στο διαγώνισμα της Ιστορίας ή εάν η χειροτεχνία που έφτιαξε ήταν ωραία, αλλά οι ώρες που αφιέρωσε για αυτά. Επαινούμε το παιδί όταν προσπαθεί, όχι μόνο όταν τα καταφέρνει – σύμφωνα με τις δικές μας προσδοκίες – και έτσι του μαθαίνουμε να μην φοβάται την αποτυχία. Είναι κι αυτή μέρος της ζωής.
2. Ενθαρρύνουμε την σκληρή δουλειά.
Χωρίς να το παρακάνουμε, παρακινούμε τα παιδιά να μην τα παρατάνε, να έχουν υπομονή και να κοπιάσουν για αυτό που κάνουν. Έτσι θα αισθανθούν περήφανα όταν θα έρθει το πολυπόθητο αποτέλεσμα.
3. Ενθαρρύνουμε την περιέργεια.
Η περιέργεια των παιδιών μπορεί κάποιες φορές να μας εξουθενώσει, αλλά μπορεί να οδηγήσει και σε εξαιρετικά μονοπάτια. Ακόμη και εάν δεν έχουμε την απάντηση σε αυτό που ρωτάνε μπορούμε να τους πούμε πολύ απλά ότι δεν γνωρίζουμε ή και ότι μπορούμε να ψάξουμε μαζί για την απάντηση. Όταν δεν αποθαρρύνουμε τα παιδιά στις ερωτήσεις τους, αυτά αργότερα στη ζωή είναι πιο ενεργά και ψάχνουν τη γνώση πολύ περισσότερο από τα παιδιά που τα ερωτήματά τους αποσιωπώνται.
4. Δίνουμε νέες προκλήσεις και δεν αγχωνόμαστε.
Όταν προτείνουμε στα παιδιά να δοκιμάσουν νέα πράγματα, ουσιαστικά τους δίνουμε ψήφο εμπιστοσύνης να δοκιμάσουν, να προσπαθήσουν και να πετύχουν έναν νέο στόχο. Όταν δείχνουμε έντονα την ανησυχία μας για τα πράγματα που δοκιμάζουν στέλνουμε το μήνυμα στα παιδιά πως δεν πιστεύουμε ότι θα τα καταφέρουν. Κάθε φορά όμως που εκπληρώνουν έναν στόχο, τα παιδιά ανεβάζουν την πήχη των προσδοκιών τους και μπορούν να εμπιστεύονται περισσότερο τον εαυτό τους.
5. Ας αφήσουμε το παιδί να βρει μόνο του τη λύση.
Πολλές φορές βιαζόμαστε να διορθώσουμε τα παιδιά σε πράγματα που οι ενήλικες θεωρούμε πολύ απλά, ωστόσο για αυτά είναι μια ευκαιρία να αναρωτηθούνε, να «ζοριστούνε» και να βρούνε μόνα τους μια λύση σε ό,τι τους απασχολεί. Ρωτώντας ένα παιδί την γνώμη του και τη λύση που θα έδινε, του δείχνουμε ότι σεβόμαστε το τι έχει να πει και αναπτύσσουμε την αυτοεκτίμησή του.
6. Ας θυμόμαστε: Όρια.
Μπορεί πολλές φορές να θέλουμε τα παιδιά μας να μας εμπιστεύονται σαν φίλους αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε τους πραγματικούς ρόλους που έχουμε απέναντι στα παιδιά. Είτε ως γονείς, είτε ως εκπαιδευτικοί, οι σαφείς ρόλοι και σταθερά, υγιή (και ευέλικτα κατά την ανάπτυξη του παιδιού) όρια φανερώνουν ένα ασφαλές περιβάλλον μέσα στο οποίο το παιδί δεν θα μπερδεύεται από τις προσδοκίες των ενηλίκων απέναντι σε αυτό και θα νιώθει σίγουρο για τις πράξεις και τις κινήσεις του.
7. Έκφραση και παιχνίδι!
Μέσα από παιχνίδια ρόλων και έκφρασης όπως παντομίμα ή θεατρικά, το παιδί μπορεί μέσα σε ένα ευχάριστο και κωμικό περιβάλλον να μιλήσει για τις ανησυχίες και τους φόβους του. Αυτή η ευχάριστη απασχόληση απελευθερώνει το παιδί, μειώνει την αίσθηση του φόβου για τα πράγματα και μας δείχνει πως έχει τη δύναμη να αντιμετωπίσει οτιδήποτε το απασχολεί.
8. Μας ωφελεί πραγματικά να συγκρίνουμε τα παιδιά μεταξύ τους;
Ας αναρωτηθούμε πού θα μας οδηγήσει τελικά αυτή η σύγκριση. Η σκληρή κριτική γεννά αισθήματα κατωτερότητας και ανασφάλειας. Η ανασφάλεια με την σειρά της οδηγεί το παιδί – και τον ενήλικα – σε μία ατέρμονη σύγκριση του εαυτού του με άλλους, είτε προσπαθώντας να ανακουφιστεί από αυτήν είτε θέλοντας να την επιβεβαιώσει. Σε κάθε περίπτωση, αποτελεί μια βασανιστική και άδικη διαδικασία. Μην ξεχνάμε: Ο καθένας μας έχει μοναδικά στοιχεία επάνω του.
9. Ας έχουμε ρεαλιστικές απαιτήσεις από τα παιδιά.
Οι γρήγοροι ρυθμοί της σύγχρονης ζωής πολλές φορές μας αναγκάζουν να προτρέχουμε. Χρωστάμε όμως στα παιδιά να ζήσουν όπως αρμόζει στην ηλικία τους. Δεν υπάρχει λόγος να σπρώχνουμε ένα παιδί να μεγαλώσει πριν την ώρα του, να σκέφτεται και να έχει κριτική σκέψη όπως ένας ενήλικας. Κάτι τέτοιο θα οδηγεί το παιδί συνεχώς σε μία ματαίωση καθώς δεν θα μπορεί ποτέ να φτάσει τις δικές μας προσδοκίες.
10. Πιστέψτε στο παιδί σας!
Τίποτα δεν δίνει περισσότερο κουράγιο και θάρρος σε ένα παιδί από ό,τι όταν πιστεύουν σε αυτό και τις δυνατότητές του. Η ενθάρρυνση των γονέων μάλιστα, ωφελεί εξαιρετικά τα παιδιά. Ακόμα και εάν κάποιες φορές ανησυχούμε, ή δεν είμαστε εντελώς σίγουροι για το αν τα παιδιά θα καταφέρουν τους στόχους τους, ας θυμόμαστε ότι σημασία για αυτά έχει να μάθουν να αποδέχονται τις προκλήσεις, να βάζουν τα δυνατά τους, να μη φοβούνται μπροστά στην αποτυχία και να προσπαθούν όσες φορές θελήσουν!
Πηγή:
https://www.paidiatros.com/paidi/symberifora/aftopepithisi-paidi-symvoules-goneis
