Η επίδραση της τεχνολογίας σε άτομα με διαταραχή αυτιστικού φάσματος
Γράφει ο Γκίγκας Εμμανουήλ, Φοιτητής Ψυχολογίας SCG.
Η σύγχρονη κοινωνία, διακρίνεται για την έντονη χρήση της τεχνολογίας σε κάθε πτυχή της ζωής. Από τις κοινωνικές σχέσεις και την εκπαίδευση έως την εργασία και την ψυχαγωγία, η τεχνολογία παίζει καθοριστικό ρόλο. Στο πλαίσιο αυτό, άτομα με διαταραχή αυτιστικού φάσματος, συχνά αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην κοινωνική επικοινωνία και την ενσωμάτωση στο περιβάλλον τους. Η τεχνολογία, ωστόσο, προσφέρει λύσεις και εργαλεία που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, διευκολύνοντας την επικοινωνία, την εκπαίδευση και την καθημερινή ζωή τους. Το παρόν άρθρο, εστιάζει στον αντίκτυπο της τεχνολογίας σε άτομα με διαταραχή αυτιστικού φάσματος.
Η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ), αναφέρεται σε ένα φάσμα νευροαναπτυξιακών διαταραχών και χαρακτηρίζεται από δυσκολίες και ποιοτική έκπτωση στην κοινωνική αλληλεπίδραση, επικοινωνία και συμπεριφορά. Σύμφωνα με έρευνα των Baron-Cohen, Leslie και Frith (1985), τα παιδιά με ΔΑΦ, αποτυγχάνουν να χρησιμοποιήσουν τη θεωρία του νου, την ικανότητα, δηλαδή, να αντιλαμβάνονται τη νοητική κατάσταση των άλλων. Κατά συνέπεια, δεν είναι σε θέση να κατανοούν τις πεποιθήσεις των άλλων και έτσι δεν μπορούν να προβλέψουν τη συμπεριφορά τους. Τα άτομα εντός του φάσματος, μπορεί να βρουν στο Διαδίκτυο έναν ασφαλή χώρο για κοινωνική αλληλεπίδραση και έκφραση, καθώς μπορούν να επικοινωνήσουν με άλλους σε ένα περιβάλλον που δεν προκαλεί το ίδιο επίπεδο άγχους ή αβεβαιότητας όπως στις κοινωνικές καταστάσεις πρόσωπο με πρόσωπο. Επιπλέον, το Διαδίκτυο παρέχει πρόσβαση σε πληροφορίες και πόρους που μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση του αυτισμού και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων. Ωστόσο, η υπερβολική χρήση της τεχνολογίας μπορεί να οδηγήσει σε απομόνωση και σε περαιτέρω δυσκολίες στην κοινωνική αλληλεπίδραση, ενώ η διαδικτυακή παρουσία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο έκθεσης σε κυβερνοεκφοβισμό ή περιεχόμενο, που μπορεί να προκαλέσει άγχος ή ανασφάλεια.
Στη ΔΑΦ, είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη οι ανάγκες και οι προτιμήσεις κάθε παιδιού κατά την επιλογή και την υλοποίηση των διάφορων δραστηριοτήτων. Για αυτό η τεχνολογία, παρέχει εργαλεία, που μπορούν να ενισχύσουν την εκπαιδευτική διαδικασία και την επικοινωνία των ατόμων με ΔΑΦ. Εφαρμογές και λογισμικά, μπορούν να προσαρμοστούν στις ατομικές ανάγκες και να βοηθήσουν στην εκμάθηση νέων δεξιοτήτων, ενώ διάφορα εκπαιδευτικά παιχνίδια, πλατφόρμες διαδικτυακής εκπαίδευσης και εφαρμογές στο διαδίκτυο, μπορούν να προσφέρουν διασκεδαστικές και εκπαιδευτικές εμπειρίες που ενισχύουν τη μάθηση μέσω της διαδραστικότητας. Η χρήση τεχνολογικών εργαλείων, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η εικονική και η επαυξημένη πραγματικότητα, φαίνεται να παρέχουν ένα άνετο περιβάλλον, που προωθεί τη συνεχή μάθηση για άτομα με ΔΑΦ (Valencia et al., 2019), ενισχύοντας την ανεξαρτησία των αυτιστικών ατόμων.
Από την άλλη, η τεχνολογία έχει επανασχεδιάσει το τοπίο της διάγνωσης, αξιολόγησης και παρέμβασης της ΔΑΦ, επιτρέποντας ακριβέστερες και πιο αποδοτικές διαδικασίες. Η ψηφιακή ανάλυση δεδομένων, ενισχύει την ακρίβεια της διάγνωσης, ενώ οι τηλεϊατρικές υπηρεσίες, επιτρέπουν την παροχή φροντίδας από απόσταση, δημιουργώντας ένα νέο πλαίσιο διευκόλυνσης τόσο του ίδιου του πληθυσμού με ΔΑΦ όσο και του κύκλου των φροντιστών τους.
Επιλογικά, η τεχνολογία παρέχει πολύτιμα οφέλη στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων με διαταραχή αυτιστικού φάσματος (Romano et al., 2014). Μέσω εκπαιδευτικών παιχνιδιών, εφαρμογών και τηλεϊατρικών υπηρεσιών, προσφέρει εξατομικευμένη υποστήριξη και ευκαιρίες εκπαίδευσης και κοινωνικής διάδρασης. Παρόλα αυτά, είναι σημαντικό να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ χρήσης και προστασίας από την υπερβολική εξάρτηση, διασφαλίζοντας έτσι την ολοκληρωμένη ανάπτυξη και ευεξία τους.
Προτεινόμενη σχετική αρθρογραφία & video:
Ελληνική Εταιρία Προστασίας Αυτιστικών Ατόμων (Ε.Ε.Π.Α.Α.)
Διπλωματική Εργασία: Εθισμός στο διαδίκτυο εφήβων με ΔΑΦ
Πηγές:
Baron-Cohen, S., Leslie, A. M., & Frith, U. (1985). Does the autistic child have a “theory of mind’’ Cognition, 21(1), 37–46. https://doi.org/10.1016/0010-0277(85)90022-8
Romano, M., Truzoli, R., Osborne, L. A., & Reed, P. (2014, November). The relationship between autism quotient, anxiety, and internet addiction. Research in Autism Spectrum Disorders, 8(11), 1521–1526. https://doi.org/10.1016/j.rasd.2014.08.002
Valencia, K., Rusu, C., Quiñones, D., & Jamet, E. (2019). The Impact of Technology on People with Autism Spectrum Disorder: A Systematic Literature Review. Sensors, 19(20), 4485. https://doi.org/10.3390/s19204485
