Γιατί δεν μπορείς να «φύγεις» από μια τοξική σχέση;

Γράφει η Πωλίνα Ζέρβα, ψυχολόγος

Πόσες φορές έχουμε παρατηρήσει ανθρώπους που παραμένουν σε τοξικές σχέσεις;
Δυστυχώς είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται πάρα πολύ συχνά, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Κι ενώ φαντάζει τόσο αυτονόητο και απλό, παρ’ όλα αυτά δεν συμβαίνει. Ποιοι είναι οι
λόγοι που δεν μπορούμε να φύγουμε και να «αφήσουμε» μια τοξική σχέση;
Είναι η άρνηση; Μπορεί! Ωστόσο, τις περισσότερες φορές δεν είναι ότι οι άνθρωποι δεν
αντιλαμβάνονται ότι βρίσκονται σε τοξικές σχέσεις. Ο λόγος που δυσκολεύονται να τις
αφήσουν και να αποδεσμευτούν από αυτές είναι οι φόβοι τους και τα πρότερα βιώματά
τους.
 Φόβος της μοναξιάς, φόβος να μείνουν μόνοι. Πολλοί άνθρωποι στη σκέψη και
μόνο ότι θα μείνουν μόνοι τους, επιλέγουν να παραμένουν με λάθος συντρόφους
πολύ παραπάνω απ’ όσο θα έπρεπε. Δυσκολεύονται να τους αφήσουν και
συμβιβάζονται με την επιλογή που έχουν κάνει, παρότι οι ανάγκες τους δεν
ικανοποιούνται.
 Ορισμένες φορές, αυτή η σχέση μπορεί να ενεργοποιεί κάποιο τραύμα
προσκόλλησης της νεαρής τους ηλικίας, οπότε η απομάκρυνση από τη σχέση
μοιάζει απειλή και το άτομο θεωρεί πως είναι αδύνατο να παραμείνει μόνο του.
Άτομα που στη νεαρή τους ηλικία μεγάλωσαν με γονείς ή φροντιστές που δεν
ικανοποιούσαν τις συναισθηματικές τους ανάγκες, είναι πιο πιθανό να
προσελκύονται ή/και να προσελκύουν έναν σύντροφο με παρόμοιες ιδιότητες
απλώς και μόνο επειδή αισθάνονται οικεία με αυτό.
 Σε αρκετές περιπτώσεις, τα άτομα έχουν επενδύσει ήδη πάρα πολύ χρόνο και
ενέργεια σε μια σχέση και πλέον τους είναι αρκετά δύσκολο να ξεκινήσουν από την
αρχή. Ή ακόμη, αδυνατούν να φανταστούν τον εαυτό τους έξω από αυτή τη σχέση.
 Ένας πολύ βασικός λόγος που κανείς παραμένει σε μια τοξική σχέση είναι η ελπίδα
πως ο σύντροφός του θα αλλάξει. Επιλέγουν λοιπόν να ζουν με την εικόνα που οι
ίδιοι έχουν διαμορφώσει για τους συντρόφους τους ή το πώς θα ήθελαν να είναι,
παραβλέποντας το πώς είναι στην πραγματικότητα και όλα τα “red flags” που
εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της σχέσης.
 Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι άνθρωποι ρίχνουν το φταίξιμο πάντα στον
εαυτό τους για οτιδήποτε συμβαίνει στη σχέση και όχι στο σύντροφό τους,
ιδιαίτερα εάν ο τελευταίος είναι χειριστικός. Οι χειριστικοί σύντροφοι προσπαθούν
με κάθε τρόπο να μετατοπίσουν την ευθύνη στους άλλους, να τους κατηγορήσουν
και να τους κάνουν να νιώσουν τύψεις για όσα συμβαίνουν.
 Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν μάθει από τη νεαρή τους ηλικία να έχουν το ρόλο
αυτού που διορθώνει τα πράγματα και παλεύει συνεχώς να διατηρεί τις ισορροπίες στις σχέσεις.

Έτσι, μπορεί να έχουν μάθει να συνδέουν την αγάπη με το ότι θα
πρέπει να την κερδίσουν και να παλεύουν συνεχώς για αυτήν.
 Δυστυχώς στις περισσότερες περιπτώσεις, οι άνθρωποι τείνουν να συγχέουν τη
χημεία με τη συμβατότητα. Μπορεί να νιώθουμε ότι έχουμε χημεία με κάποιον
άνθρωπο, όμως αυτό και μόνο δεν τον καθιστά απαραίτητα συμβατό για σύντροφό
μας. Ως εκ τούτου, πολλά σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν ξεκάθαρα την
ύπαρξη μιας τοξικής σχέσης, παραβλέπονται ή το άτομο τείνει να εξιδανικεύει τον
σύντροφό του και να χτίζει μια εικόνα για αυτόν που δεν ανταποκρίνεται στην
πραγματικότητα.