Κατάθλιψη: 3+1 ερωτήσεις και απαντήσεις
Ποιά είναι η διαφορά της θλίψης από την κατάθλιψη;
Κατά καιρούς στη ζωή μας, όλοι βιώνουμε καταστάσεις που μας προκαλούν θλίψη, οι οποίες συνδέονται συχνά με την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, την απώλεια εργασίας, ένα διαζύγιο, ακόμα και με κάποια άγχη της καθημερινής ζωής. Επίσης, κάποια απογοητευτικά γεγονότα μπορεί να μας προκαλέσουν συναισθήματα θλίψης. Βέβαια, είναι σημαντικό να γνωρίζετε πως τέτοιες καταστάσεις, όσο και αν πληγώνουν το κάθε άτομο, υποχωρούν σταδιακά με το πέρασμα του χρόνου, ειδικά αν η αιτίες που τις προκάλεσαν έχουν εξαφανιστεί. Στην περίπτωση όμως που δεν υποχωρήσουν, αυτό μπορεί να αποτελεί σημάδι κατάθλιψης. Η κατάθλιψη αποτελεί μια διαταραχή κατά την οποία το άτομο διακατέχεται από αισθήματα αμφιβολίας, κούρασης, θλίψης, έλλειψης κινήτρων και ενδιαφέροντος. Σε κάποιες πιο σοβαρές περιπτώσεις, το άτομο μπορεί να σκέφτεται και το ενδεχόμενο αυτοκτονίας. Σε κάθε περίπτωση, αν τα συμπτώματα ανεπάρκειας διαρκέσουν πάνω από 2 εβδομάδες, θα πρέπει να συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό.
Μπορεί η κατάθλιψη να συνδέεται και με άλλες ασθένειες;
Είναι πολύ συχνή η συννοσηρότητα της κατάθλιψης με άλλες ασθένειες, είτε είναι ψυχιατρικής, είτε νευρολογικής φύσεως. Κατάθλιψη εμφανίζουν συχνά ασθενείς με άνοια (ψευδο-κατάθλιψη), με σχιζοφρένεια, με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή διαταραχή πανικού και άλλες αγχώδεις διαταραχές, οι χρήστες διαφόρων ουσιών και αλκοόλ, άτομα με ορισμένες διαταραχές προσωπικότητας και φυσικά, οι διπολικοί ασθενείς. Ακόμη, η νόσος του Πάρκινσον, η νόσος Alzheimer, η σκλήρυνση κατά πλάκας, το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και οι διάφορες λοιμώξεις του κεντρικού νευρικού συστήματος, μπορούν να οδηγήσουν σε κατάθλιψη. Επίσης, ενδοκρινικές και μεταβολικές νόσοι όπως ο υπο- ή ο υπερθυρεοειδισμός, η νόσος του Cushing και ο σακχαρώδης διαβήτης, αλλά και η κατάχρηση διαφόρων ουσιών και αλκοόλ, ευθύνονται συχνά για την πυροδότηση της κατάθλιψης. Τέλος, ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια αλλά και ηπατική ανεπάρκεια, έχουν κάποιες πιθανότητες να εμφανίσουν καταθλιπτική νόσο. Πρέπει όμως να σας επισημάνουμε πως δεν είναι απαραίτητο όσοι νοσούν από κάποια ασθένεια από τις παραπάνω, να βρεθούν αντιμέτωποι με την κατάθλιψη.
Είναι κληρονομική; Μπορεί και τα παιδιά μου να βρεθούν αντιμέτωπα με την κατάθλιψη στο μέλλον;
Αυτό που πρέπει να γνωρίζετε είναι πως η κατάθλιψη δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις κληρονομική. Αυτό εξαρτάται από το εάν οφείλεται σε ψυχοπιεστικές καταστάσεις του περιβάλλοντος ή σε κάποια εγκεφαλική δυσλειτουργία. Το ποσοστό κληρονομικότητας της καταθλιπτικής νόσου κυμαίνεται γύρω στο 70%. Αυτό σημαίνει πως άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη έχουν περισσότερες πιθανότητες να έχουν κάποιον συγγενή πρώτου βαθμού που αντιμετωπίζει ή αντιμετώπιζε την ίδια διαταραχή, από άτομα που δεν πάσχουν. Παράγοντες που ενισχύουν την πιθανότητα υψηλής κληρονομικότητας θεωρούνται εκτός από την ύπαρξη σημαντικού αριθμού συγγενών με κατάθλιψη, η έναρξη της διαταραχής σε μικρή ηλικία, η εμφάνιση καταθλιπτικού επεισοδίου χωρίς την ύπαρξη στρεσογόνου παράγοντα, το μελαγχολικό συναίσθημα και η παρουσία ψυχωτικών εκδηλώσεων. Σε γενικές γραμμές, o ρόλος της κληρονομικότητας στην καταθλιπτική νόσο, βρίσκεται ακόμα σε ερευνητικό στάδιο και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε με σιγουριά πόσο επηρεάζει την εμφάνιση της.
Πώς μπορώ να βοηθήσω έναν συγγενή/φίλο που έχει διαγνωστεί με κατάθλιψη;
Είναι πολύ συχνό τα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη να γίνονται ολοένα και πιο εσωστρεφή, να αρνούνται να μιλήσουν και να θεωρούν πως κανένας δεν τους καταλαβαίνει. Αισθάνονται αβοήθητοι και μόνοι, παρόλο που μπορεί να περιβάλλονται από πολλούς ανθρώπους. Αυτό που μπορείτε να κάνετε είναι να είστε υποστηρικτικοί και υπομονετικοί μαζί τους και να τους κάνετε να βιώσουν ότι κάποιος τους αγαπάει και είναι εκεί για να τους βοηθήσει να το αντιμετωπίσουν. Ακούστε τους με προσοχή. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ανάγκη να μιλήσουν είναι πολύ πιεστική και το να μπορέσουν να το κάνουν με κάποιον που εμπιστεύονται χωρίς να φοβούνται ότι θα τους κρίνει προσφέρει μεγάλη ανακούφιση. Παρέχετε τους τη στήριξη που χρειάζονται στη θεραπεία τους. Δεν είναι για όλους εύκολο να παραδεχτούν ότι πάσχουν από κατάθλιψη και να προχωρήσουν στην έναρξη μιας θεραπείας. Ακόμη, αν υποπέσει στην αντίληψη σας κάποιου είδους επικίνδυνη συμπεριφορά, μη διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια. Τέλος, μη παραμελήσετε την δική σας ψυχική υγεία. Το να βρίσκεστε στην θέση του φροντιστή, είναι μια αρκετά ψυχοφθόρα κατάσταση και θα πρέπει να μην αφήσετε να σας καταβάλλει και να αλλάξει την καθημερινότητα σας. Αρμόδιος για την θεραπεία του ασθενούς είναι πάντα κάποιος ειδικός ψυχικής υγείας.
