Cyberchondria: Τι είναι και πως να την αντιμετωπίσεις
Γράφει η Ελένη Φουντωτού, απόφοιτη Ψυχολογίας ΕΚΠΑ
Μήπως αναζητάς και εσύ ιατρικές συμβουλές ή διαγνώσεις στο διαδίκτυο;
Μήπως μετά από κάθε “κλικ” σου, η ανησυχία σου για μια πιθανή επερχόμενη ασθένεια αυξάνεται;
Μήπως πάσχεις και εσύ από Cyberchondria;
Με τον όρο Cyberchondria αναφερόμαστε στο άγχος ενός ατόμου για την υγεία του που δημιουργείται ή επιδεινώνεται με τη χρήση του διαδικτύου για αναζήτηση ιατρικών πληροφοριών.
Μια βρετανική εφημερίδα επινόησε τον όρο στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ως παιχνίδι με τη λέξη υποχονδρία. Όπως η υποχονδρία, έτσι και η κυβερνοχονδρία (cyberchondria) περιλαμβάνει υπερβολικό άγχος για την υγεία.
Ωστόσο, η δεύτερη πιστεύεται ότι επηρεάζει περισσότερους ανθρώπους επειδή η πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι τόσο διαδεδομένη. Αποτελεί δηλαδή μια διαταραχή, η οποία οφείλεται στην ραγδαία άνοδο και εξάπλωση του διαδικτύου και στις δωρεάν άπλετες πληροφορίες που έχουμε στα χέρια μας.
Στο παρελθόν, οι υποχόνδριοι έπρεπε να επισκέπτονται γιατρούς ή βιβλιοθήκες για να λάβουν πληροφορίες για την υγεία τους. Τα τελευταία χρόνια, είναι δυνατή η πρόσβαση σε έναν τεράστιο όγκο ιατρικών πληροφοριών και όχι μόνο, με μερικά μόλις “κλικ”.
Σύμφωνα με το Pew Research Center, σε μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ, το 72% των ερωτηθέντων χρηστών του διαδικτύου έχουν αναζητήσει πληροφορίες για την υγεία τους στο διαδίκτυο, και το 35% των ενηλίκων προσπάθησαν να διαγνώσουν μόνοι τους μια ιατρική πάθηση χρησιμοποιώντας το διαδίκτυο. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι το 10% των συμμετεχόντων ένιωθαν άγχος και φόβο για τις ιατρικές πληροφορίες που βρίσκουν στο διαδίκτυο.
Κατά πόσο αληθεύουν οι ιατρικές πληροφορίες που αναζητούμε στο διαδίκτυο;
Σίγουρα, δεν μπορούμε να διαψεύσουμε ό,τι πληροφορία υπάρχει στο διαδίκτυο, ούτε όμως και να εμπιστευόμαστε “με κλειστά μάτια”, ό,τι διαβάζουμε. Και αυτό γιατί η ελευθερία του λόγου στο διαδίκτυο και κατ’επέκταση, σε κάθε ιστοσελίδα και σε κάθε μέσο κοινωνικής δικτύωσης, είναι τόσο μεγάλη και απεριόριστη, που κανείς δεν μπορεί να ελέγξει ή να παρεμποδίσει το τι “ανεβαίνει” εκεί.
Παρά το γεγονός πως υπάρχουν και αξιόπιστες πηγές από ειδικούς επιστήμονες στον τομέα της ιατρικής, οι οποίοι δίνουν ορθές απαντήσεις στα ερωτήματα των αναγνωστών τους, υπάρχουν και πολλές άλλες ψευδείς ή ημιτελείς αναφορές, που περιπλέκουν την ανησυχία των χρηστών του διαδικτύου.
Πως μπορεί να σε επηρεάσει η κυβερνοχονδρία;
Η τόσο μεγάλη προσήλωση στην πιθανότητα να πάσχεις από κάποια σοβαρή ασθένεια μπορεί να οδηγήσει σε αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Ακόμη, τα τόσο υψηλά επίπεδα στρες που υπάρχουν στον οργανισμό σου, είναι πολύ πιθανό να προκαλέσουν αυξημένη αρτηριακή πίεση, πονοκεφάλους, μυϊκή ένταση και εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Εκτός όμως από τα σωματικά συμπτώματα, η Κυβερνοχονδρία μπορεί να επηρεάσει και την ψυχική σου υγεία. Οι σχέσεις σου μπορεί να επηρεαστούν αρνητικά καθώς η οικογένεια και οι φίλοι σου μπορεί να κουραστούν να ακούν για τις ανησυχίες σου.
Η Cyberchondria μπορεί επίσης να βλάψει την καριέρα ενός ατόμου εάν χάσει πάρα πολύ χρόνο από τη δουλειά του λόγω της υποτιθέμενες ασθένειάς του. Τα άτομα με αυτή την πάθηση μπορεί επίσης να υποστούν οικονομικές συνέπειες, τόσο ως αποτέλεσμα της έλλειψης εργασίας όσο και συχνά λόγω της αίτησης ακριβών ιατρικών εξετάσεων ή της αγοράς ακριβών θεραπειών στο διαδίκτυο. Καθώς ορισμένες από αυτές τις θεραπείες μπορεί να είναι ψεύτικες, οι άνθρωποι μπορεί συχνά να ξοδεύουν πολλά χρήματα προσπαθώντας τις ξανά και ξανά ή προσπαθώντας να βρουν μια που να λειτουργεί και να επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Νιώθεις πώς είσαι και εσύ θύμα της Cyberchondria; Πως να την αντιμετωπίσεις;
● Μην ντρέπεσαι: Οι φόβοι σου προέρχονται μερικές φορές από κάπου πολύ βαθιά και ταυτόχρονα πολύ παλιά που σου είναι πολύ δύσκολο να τις αναγνωρίσεις (π.χ. ένα παιδικό σου τραύμα). Ο καλύτερος τρόπος για να ξεφύγεις από τη ντροπή είναι να μιλήσεις με έναν έμπιστο φίλο ή με κάποιον που έχει παρόμοια τάση να ανησυχεί για την υγεία του και θα σε καταλάβει και αμέσως θα νιώσεις καλύτερα.
● Αμφισβήτησε αυτό που πιστεύεις για την υγεία σου: Άρχισε να αμφισβητείς αυτά που σε αγχώνουν και σιγά σιγά, με την παροχή και των κατάλληλων αποδείξεων από ειδικούς, θα καταλάβεις πως δεν αληθεύουν και θα τα ανατρέψεις.
● Μίλησε για τους φόβους σου με τον γιατρό σου: Το να του πεις για την τάση σου να ανησυχείς και το να έρχεσαι σε επαφή μαζί του, μπορεί να σε βοηθήσει να ανακουφιστείς και να απομακρύνεις τους φόβους σου, χωρίς να βγάζεις βιαστικά συμπεράσματα μόνο από μια ανάγνωση στο διαδίκτυο.
● Να θυμάσαι ότι δεν είσαι μόνο εσύ: Το περιβάλλον στο οποίο ζούμε και η διαδικτυακή παραπληροφόρηση έχουν σχεδιαστεί για να μας τρομάζουν. Αυτό που βιώνεις, το βιώνει πολύς κόσμος ακόμη, αλλά μπορεί να βρεθεί λύση!
● Αν το χρειάζεσαι, απευθύνσου σε έναν σύμβουλο ψυχικής υγείας, που θα σε βοηθήσει να καταπολεμήσεις τα άγχη σου και να βρεις την αιτία που τα δημιουργεί. Έτσι θα καταφέρεις πιο εύκολα να ρυθμίζεις τους φόβους σου και θα ξέρεις πως να διαχειριστείς τις πληροφορίες που “πέφτουν στα χέρια σου”.
Η Κυβερνοχονδρία είναι διαχειρίσιμη, αρκεί να πιστεύεις στον εαυτό σου και να του παρέχεις τη βοήθεια που χρειάζεται!
Πάρε μια βαθιά ανάσα και ξεκίνα!
