10 ερωτήσεις που μπορείτε να κάνετε στον έφηβό σας για να πάρετε απαντήσεις
Γράφει ο Αλέξανδρος Διαματαρούλας – Ιωαννίδης
Η περίοδος της εφηβείας και μόνο στο άκουσμά της είναι ευρέως γνωστό πως προκαλεί τρόμο στο μεγαλύτερο ποσοστό των γονέων που έχουν παιδιά τα οποία πλησιάζουν σε αυτήν την ηλικία. Από τη μία δικαιολογημένα, καθώς τα παιδιά πλέον τείνουν προς την ενηλικίωση ενώ ο νους και οι ορμόνες τους αναπτύσσονται ιδιαίτερα απότομα ώσπου τα ωθούν σε μια μορφή ανεξάρτητης ζωής και συνεχών συγκρούσεων με τους γονείς τους. Αλλά από την άλλη υπάρχουν σίγουρα τρόποι για να μπορέσει ο κάθε γονέας να έρθει πιο κοντά στο παιδί του, ακόμα και σε αυτή την ιδιαίτερη περίοδο ώστε να μην οξύνονται περαιτέρω τα πνεύματα. Αυτή είναι και η χρησιμότητα των ακόλουθων δέκα ερωτήσεων που παραθέτουμε, οι οποίες καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος από τομείς και καταστάσεις, όπου αφού τις θέσετε να υπάρξει μια πολύπλευρη κατανόηση της προσωπικότητας του παιδιού σας και των σκέψεών του.
- Σε απασχολεί κάτι ;
Μιλάμε για μια ερώτηση γενικής φύσεως, η οποία όμως μπορεί να ανοίξει διάφορα παρακλάδια και κυρίως δίνει το ελεύθερο στον έφηβο να εκφράσει τον οποιοδήποτε προβληματισμό του. Είναι σημαντικό να μη γίνουμε πιεστικοί και να αφήσουμε το παιδί να πάρει το χρόνο του. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι για να μας ανοιχτεί χρειάζεται συχνά χρόνο και αμοιβαίες υποχωρήσεις.
- Νιώθεις κουρασμένος ;
Η συγκεκριμένη ερώτηση απευθύνεται στη σωματική και νοητική κατάπτωση του εφήβου. Δε πρέπει να ξεχνάμε ότι μιλάμε για μια ηλικιακή ομάδα που είναι συχνά πολύ ενεργή τόσο με μαθήματα, όσο και με δραστηριότητες, συνεπώς χρειάζεται να υπάρχει πάντα και χρόνος για αποφόρτιση. Σημάδια αποδιοργάνωσης από πλευράς του παιδιού είναι παράγοντες που μας βοηθούν να κατανοήσουμε έγκαιρα τέτοιου είδους καταστάσεις.
- Τα περνάς καλά τελευταία με την παρέα σου ή με τη φίλη/το φίλο σου;
Οι φίλοι και οι διαφυλετικές σχέσεις είναι δύο ζητήματα που αυξάνονται κατακόρυφα στη βαθμίδα ανησυχίας του εφήβου. Ο έφηβος επικεντρώνεται αρκετά στο πόσο αρεστός είναι και στο αν έχει φίλους και ερωτικές σχέσεις, ώστε σε περίπτωση που υπάρχουν προβλήματα στις εν λόγω σχέσεις να στεναχωριέται και να αποσυντονίζεται γενικότερα. Συμπληρωματική θα μπορούσε να ήταν κάποια ερώτηση για το πως τα πηγαίνει το παιδί στο σχολείο με τους συμμαθητές και τους καθηγητές του, καθώς αφιερώνει εκεί ένα σεβαστό μέρος της μέρας του και διαπλάθεται και εκεί η προσωπικότητά του.
- Τι σε κάνει χαρούμενο ;
Αυτή η ερώτηση αποσκοπεί κυρίως στο να έχουμε μια καλύτερη εικόνα για την ψυχική υγεία του παιδιού και κατά πόσο το ”γεμίζουν” τα πράγματα που κάνει. Ανεξαρτήτου ηλικίας ο κάθε άνθρωπος χρειάζεται να είναι δέκτης θετικών συναισθημάτων μέσα από αυτά που κάνει και ζει. Είναι αρκετά κρίσιμο για την ηλικία την οποία αναφερόμαστε, δηλαδή την εφηβεία η οποία είναι ο προάγγελος της ενηλικίωσης και είναι σημαντικό το παιδί να γνωρίζει την πηγή της χαράς του. Ειδικά αν έχουμε παρατηρήσει το παιδί μας να είναι νωχελικό ή να μη βρίσκει ικανοποίηση μέσα από τη καθημερινότητά του, καλό είναι να δώσουμε ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα σε αυτόν τον τομέα.
- Τι ονειρεύεσαι και τι σκοπεύεις να πετύχεις μελλοντικά ;
Εδώ πραγματευόμαστε το ζήτημα του πως φαντάζεται ο έφηβος τον εαυτό του στο μέλλον και τι ιδανικά θα ήθελε να έχει πετύχει. Κάθε νέος άνθρωπος έχει και οφείλει να έχει όνειρα για τη ζωή του, ώστε να αντλεί κίνητρο να ανταπεξέρχεται στην καθημερινότητά του. Μιλάμε ίσως για ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που χρειάζεται να συζητήσει ένας γονέας με έναν έφηβο. Ένας μελλοντικός ενήλικας θα αρχίζει να ξεδιπλώνεται πιλοτικά μέσα από αυτή την κουβέντα και εμείς θα λάβουμε σημαντική ανατροφοδότηση για την οπτική του παιδιού μας.
- Σου προκαλεί κάτι άγχος τελευταία ;
Η εφηβεία είναι μια ηλικία η οποία ελλοχεύει διάφορους κινδύνους για το παιδί, με τα ψυχολογικής φύσεως προβλήματα να μην εκλείπουν. Το στρες είναι ίσως το συχνότερο ζήτημα που αντιμετωπίζουν άτομα με βαρύ φόρτο στην καθημερινή τους ρουτίνα, το οποίο σε οξυμένα επίπεδα μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε κατάθλιψη. Ειδικά σε παιδιά που είναι πιο ”κλειστά” και δεν μας ανοίγονται εύκολα, είναι υψίστης σημασίας να μας μιλήσουν σχετικά με το οτιδήποτε μπορεί να τα αγχώνει μόνιμα ή και προσωρινά, ακόμα και ως σκέψη. Όσο ώριμα και να είναι τα παιδιά σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα, δεν μπορούν στην πλείστη των περιπτώσεων να διαχειριστούν μόνα τους τέτοιου είδους καταστάσεις και η βοήθεια ενός ενήλικα σε συμβουλευτικό επίπεδο μπορεί σίγουρα να προβεί καθοριστική.
- Ποια χαρακτηριστικά των συνομηλίκων σου δε σου αρέσουν ;
Οι έφηβοι καθώς πλέον βρίσκονται στην λεπτή γραμμή ανάμεσα στη παιδική ηλικία και στην ενήλικη ζωή, δεν ακολουθούν την πλήρη ταύτιση με την μάζα και την ολοκληρωτική αντιγραφή προτύπων, συνεπώς έχουν διαμορφωθεί κατά ένα μεγάλο ποσοστό σε θέμα προσωπικότητας και ξεχωρίζουν σε ορισμένα πράγματα. Εμείς θα μπορέσουμε, αφού ακούσουμε ποια στοιχεία δεν αρέσουν στο παιδί, να το ”προετοιμάσουμε” για περιστατικά ή ανθρώπους που ενδεχομένως να συναντήσει στην επαγγελματική του σταδιοδρομία καθώς και για το πως να αντιμετωπίζει καταστάσεις και άτομα που μπορεί να το φέρνουν σε δύσκολη θέση.
- Ζητάς εύκολα συγνώμη κατά τη γνώμη σου ;
Τα παιδιά που βρίσκονται στην εφηβεία διακρίνονται από ένα πολύ βασικό χαρακτηριστικό: την αντιδραστικότητα. Είτε μιλάμε για σχέσεις με συνομηλίκους είτε πολύ περισσότερο για σχέσεις με τους γονείς τους. Είναι πολύ συχνό φαινόμενο ο έφηβος να πηγαίνει κόντρα στον συνομιλητή του και ακόμα και όταν αντιλαμβάνεται το λάθος του, να υποχωρεί δύσκολα. Είναι αρκετά σημαντικό συνεπώς όχι μόνο να ζητάει το παιδί συγνώμη αλλά να αντιλαμβάνεται και πόσο εύκολα προβαίνει σε μια τέτοια πράξη, που φανερώνει το αίσθημα της ενσυναίσθησης.
- Τι δε σου αρέσει στην κοινωνία και θα ήθελες να αλλάξεις ;
Το παρόν ερώτημα παρόλο που μπορεί να μοιάζει αρκετά γενικό και μετέωρο με μια πρώτη ανάγνωση, μπορεί να μας χαρίσει χρήσιμες απαντήσεις για να κατανοήσουμε τις φιλοδοξίες του παιδιού και κατά πόσο είναι σε θέση να κινητοποιηθεί για οποιαδήποτε αλλαγή. Η συγκεκριμένη ερώτηση μπορεί να λάβει ένα πιο διαδραστικό χαρακτήρα μέσω συζήτησης με σκοπό να κατανοήσουμε το κατά πόσο ο έφηβος γνωρίζει για τρέχοντα προβλήματα του κόσμου, όπως είναι η φτώχεια και η ανεργία. Ουσιαστικά λαμβάνουμε πληροφορίες για το κατά πόσο είναι προετοιμασμένο το παιδί για την ενηλικίωση και για ζητήματα που ξεφεύγουν πλήρως από την παιδική ηλικία.
- Προτιμάς να ακούς τον άλλον ή να του μιλάς;
Η συγκεκριμένη ερώτηση μας βοηθάει να ”εισχωρήσουμε” στο βαθύτερο ψυχισμό του εφήβου και να αντλήσουμε πληροφορίες τόσο για τα γνωρίσματα της προσωπικότητάς του όσο και για τις σχέσεις που έχει συνάψει έως τώρα. Εξάλλου, μέχρι και ο τρόπος που θα μας έχει απαντήσει το παιδί σε όλες τις υπόλοιπες ερωτήσεις θα μας ωθήσει να καταλάβουμε εάν προτιμά να συζητά, να είναι πιο πολύ παθητικό ή γενικότερα να αποσύρεται από καθετί. Ακόμα και για τον επαγγελματικό του προσανατολισμό αυτή η ερώτηση μπορεί να ανοίξει πολλούς διαφορετικούς ορίζοντες για να καταλάβει τι του ταιριάζει περισσότερο.
Συνοψίζοντας και έχοντας ολοκληρώσει με την παράθεση των ερωτήσεων, γίνεται φανερό ότι προχωρήσαμε σε διαμόρφωση τόσο άμεσων και πιο απλών, φαινομενικά, ερωτήσεων όσο και ορισμένων πιο σύνθετων που επιδέχονται περισσότερες και διαφορετικές απαντήσεις. Σκοπός μας είναι, όπως προαναφέραμε, αυτά τα ερωτήματα να απαντούν σε διαφορετικούς χαρακτήρες και ιδιοσυγκρασίες αλλά και σε πολλές διαφορετικές πτυχές της τωρινής και μελλοντικής ζωής του παιδιού.
Οι δέκα αυτές ερωτήσεις, προφανώς, δεν είναι οι μοναδικές που μπορούν να μας χαρίσουν χρήσιμα πορίσματα για τα παιδιά μας, αλλά είναι εύλογο πως ο καθένας μας μπορεί να συζητήσει με το παιδί του ό,τι κρίνει πως θα είναι πιο επωφελές για εκείνο και κατάλληλο για την περίσταση. Αλλά επειδή μιλάμε για εφήβους μη ξεχνάτε να είστε υπομονετικοί, διαλλακτικοί και σε καμία περίπτωση προστακτικοί και ανυπόμονοι. Όλα είναι θέμα λεπτού και κατάλληλου χειρισμού.
Πηγή:
