8 τρόποι να βοηθήσεις μια γυναίκα με επιλόχειο κατάθλιψη
Γράφει η Αντιγόνη Καμπέρη, τελειόφοιτη του τμήματος Ψυχολογίας ΕΚΠΑ
Κάθε γυναίκα βιώνει διαφορετικά την περίοδο αμέσως μετά την γέννηση του μωρού της.
Κάποιες μαμάδες νιώθουν μεγάλη ευφορία, άλλες νιώθουν πολύ άγχος, άλλες φοβούνται,
ενώ άλλες βιώνουν συναισθήματα παρόμοια με αυτά που νιώθει ένας άνθρωπος με
κατάθλιψη. Κι ενώ τα social media ευθύνονται για την “ιδανική” εικόνα της μητρότητας που
προβάλλεται, δεν είναι λίγες οι γυναίκες που βιώνουν επιλόχειο κατάθλιψη. Για την ακρίβεια,
το 15% των νέων μαμάδων εμφανίζει συμπτώματα κατάθλιψης.
Η “επιλόχειος κατάθλιψη”είναι ένα είδος κλινικής κατάθλιψης η οποία μπορεί να επηρεάσει
τις γυναίκες μετά από τη γέννηση ενός παιδιού. Τα συμπτώματα μπορούν να εκδηλωθούν
σε διάστημα από 24 ώρες έως 6 μήνες μετά τον τοκετό και περιλαμβάνουν: κακή διάθεση,
συχνά κλάματα, προβλήματα στον ύπνο, σκέψεις θανάτου, αυτοκτονίας ή πρόκλησης
βλάβης στο μωρό, έλλειψη ικανοποίησης και ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που
συνήθιζαν να ευχαριστούν τη μητέρα, μείωση βάρους, άγχος και ανησυχία, αίσθημα ενοχής
και αναξιότητας, ατονία, κλπ.
Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι μια πολύ δύσκολη περίοδος για κάθε γυναίκα που τη βιώνει και
χρειάζεται πολλή υποστήριξη από τους γύρω της. Αν είσαι είτε ο σύντροφος είτε γονέας είτε
συγγενής είτε φίλος/ η μιας γυναίκας με επιλόχειο κατάθλιψη, προτείνονται μερικοί τρόποι με
τους οποίους μπορείς να την βοηθήσεις:
1) Επικεντρώσου στην ίδια, κι όχι τόσο στο μωρό: Συνήθως, όταν υπάρχει ένα
νεογέννητο στο σπίτι, όλοι τείνουν να ασχολούνται με αυτό, όπως είναι φυσιολογικό.
Δεν πρέπει, όμως, να παραμελούμε την μητέρα και να νοιαζόμαστε για τις ανάγκες
και τα συναισθήματά της.
2) Βοήθησέ την πρακτικά και ουσιαστικά: Μην λες απλά “Ό,τι χρειαστείς, είμαι εδώ”
ή “Ό,τι χρειαστείς, μπορείς να μου το ζητήσεις”, διότι μπορεί ούτε η ίδια σε εκείνη τη
φάση να μην ξέρει τι ακριβώς χρειάζεται. Η φροντίδα ενός μωρού απαιτεί πάρα πολύ
χρόνο και ενέργεια, κι αν για παράδειγμα η μητέρα εξαιτίας της κατάθλιψης
αντιμετωπίζει δυσκολίες στον ύπνο, μπορείς να προθυμοποιηθείς να φροντίσεις το
μωρό, ώστε η ίδια να βρει λίγο χρόνο για τον εαυτό της, να ξεκουραστεί και να κάνει
ένα μπάνιο. Επίσης, αν παρατηρήσεις ότι υποσιτίζεται, μπορείς να της κάνεις
έκπληξη με το αγαπημένο της σπιτικό φαγητό.
3) Παρότρυνέ την να εκφράσει τα συναισθήματά της: Οι γυναίκες που έχουν
επιλόχειο κατάθλιψη νιώθουν καθημερινά πολλά επώδυνα συναισθήματα, όπως
ενοχές, θλίψη, μοναξιά και συχνά αποφεύγουν να τα εκφράσουν στους γύρω τους
για να μην χαλάσουν την όμορφη ατμόσφαιρα που έχει δημιουργηθεί εξαιτίας του
ερχομού του μωρού, με αποτέλεσμα, τελικά να τα εσωτερικεύουν.
4) Να είσαι πρόθυμος/η να την ακούσεις: Αφού παροτρύνεις την μητέρα να εκφράσει
ό,τι νιώθει, είναι απαραίτητο να έχει έναν καλό ακροατή, που θα είναι εκεί γι’ αυτήν
και θα την υποστηρίξει, χωρίς να την κρίνει. Έτσι, θα νιώθει ασφάλεια και
ανακούφιση.
5) Καθησύχασέ την και εξήγησέ της ότι δεν είναι η μόνη που το βιώνει: Δεδομένου
ότι κατά την επιλόχειο κατάθλιψη, η μητέρα βιώνει δυσκολία στο να δεθεί με το μωρό
της, νιώθει ότι είναι ανεπαρκής κι ότι δεν είναι καλή μητέρα, χρειάζεται υποστήριξη
και επιβεβαίωση ότι είναι καλή μητέρα, ακόμη κι αν τώρα πιστεύει ότι δεν τα
καταφέρνει. Επίσης, καλό είναι να συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι η μόνη γυναίκα που
αισθάνεται έτσι κι ότι υπάρχουν πολλές μητέρες που είχαν τα αντίστοιχα
συναισθήματα.
6) Γιόρτασε μαζί της τις “μικρές νίκες” και επιβράβευσέ την: Συχνά, η μητέρα με
επιλόχειο κατάθλιψη μπορεί να καταφέρει κάτι που της φαινόταν άθλος, πχ να ταΐσει
το μωρό της και να μην υπάρχει κανείς να το μοιραστεί. Ακόμη, κι αν έκανε κάτι
φαινομενικά απλό, πρέπει να είσαι εκεί, να την επιβραβεύσεις, να το χαρείς μαζί της
και να την εμψυχώσεις.
7) Μην την συγκρίνεις με άλλες μαμάδες: Μια γυναίκα με επιλόχειο κατάθλιψη
συγκρίνει από μόνη της τον εαυτό της με τις άλλες μαμάδες και νιώθει κατωτερότητα.
Με το να συγκρίνεις την εμπειρία της με άλλες εμπειρίες που έχεις ακούσει ή με το να
μοιράζεσαι τις δικιές σου, αν είσαι μητέρα, ίσως ενισχύσεις το αίσθημα ανεπάρκειας.
8) Αν η κατάσταση είναι πολύ σοβαρή, παρότρυνέ την να ζητήσει τη βοήθεια
ενός ψυχολόγου: Αν τα συμπτώματα είναι πολύ έντονα και με μεγάλη διάρκεια ή
υπάρχουν σκέψεις πρόκλησης βλάβης στον εαυτό της ή στο μωρό, χρειάζεται άμεση
παραπομπή σε ψυχολόγο, ο οποίος θα προσφέρει την κατάλληλη βοήθεια.
Η επιλόχειος κατάθλιψη είναι μια διαταραχή που πρέπει να θεραπευτεί, αλλιώς υπάρχει
κίνδυνος να γίνει μόνιμη. ‘Αλλωστε, δεν επιδρά αρνητικά μόνο στην ψυχική υγεία της
μητέρας, αλλά και στην συναισθηματική ανάπτυξη του βρέφους, για την οποία διαδραματίζει
καθοριστικό ρόλο ο δεσμός που θα δημιουργηθεί ανάμεσα στο βρέφος και την μητέρα.
